SÜLEYMANİYE’DE BAYRAM SABAHI ŞİİRİNİN SÖZ DİZİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ/ EXAMINATION OF THE POETRY OF SÜLEYMANİYE’DE BAYRAM SABAHI IN TERMS OF SYNTAX

Öz

XX. asır Türk edebiyatının engin destan ruhuyla söylenmiş muhteşem manzumelerinden biri de Süleymaniye’de Bayram Sabahı şiiridir. 6 bölüm ve 86 mısradan oluşan bu dinî-millî manzume, özellikle Malazgirt’ten bu yana Anadolu ve Balkanlarda yerleşen Türkiye Türklüğünün şiiridir. Bu şiirin zevkine varmak için onu okumak ve dinlemek yeter. Ancak şiirin ruh ve mana âlemine girmek, onu meydana getiren tefekkür heyecanına varabilmek için duyulması, düşünülmesi, bilinmesi gereken noktalar vardır. Bunların başında da Yahya Kemal’in Türk tarihine özel bakışı gelir. Yahya Kemal, Türk tarihini başlıca iki bölüm hâlinde düşünür. Bunlardan biri, başlangıçtan Malazgirt’e kadarki Türk tarihi, ikincisi de Malazgirt’ten bu yana Türkiye tarihidir. Şaire göre bizim en mühim tarihimiz bu ikincisidir. Çünkü bu tarih, eski Orta Asya topraklarından ayrı ve tamamıyla yeni bir vatanda, yeni bir tarih ve coğrafya kaderi içinde meydana gelmiştir. Yeni tarih, başta Türklük, İslam imanı ve vatan coğrafyası olmak üzere Türkiye Türklüğünü meydana getiren daha nice unsur ve faktörlerin aziz bir sentezidir. Yahya kemal’i böyle bir vatan ve tarih anlayışına götüren düşünce, coğrafyanın bir milletin kaderi üzerindeki büyük tesiridir.

 Süleymaniye’de Bayram Sabahı şiiri, Yahya Kemal’in bir bayram sabahı yaşadığı duyguları tasvir etmektedir. Şair, topluma vermek istediği mesajları ve millî romantizmi bu şiirinde en yüksek seviyede ifade etmiştir. Millî romantizm; milletlerin dilde, sanatta ve kültürde kendilerine gelmeleri yani kendi millî varlıklarının farkına varmalarıdır. Şairin asıl amacı da bu duyguyu topluma hissettirmektir. Şiirde bütün Türklük; tarihi, dini kültürü, mimarisi, sanatı ve coğrafyasıyla Süleymaniye sembolünde toplanmıştır. Bu çalışmada, Türk edebiyatının bu önemli şiirinin söz dizimi üzerinde durulacaktır. Şiiri oluşturan cümleler; cümlenin ögeleri, kelime grupları ve cümle çeşitleri yönünden incelenecektir.