E-postama gönder İKTİDAR DEĞİŞİMİNİN DERS PROGRAMLARINA VE TARİH EĞİTİMİNE YANSIMASI (MEKTEB-İ SULTANİ ÖRNEĞİ) / REFLECTIONS OF GOVERNMENT CHANGES ON CURRICULUM AND HISTORY EDUCATION (SAMPLE OF MEKTEB-I SULTANI)
Öz
Öz
Meşruiyet siyasal iktidarın niçinliğini belirleyen en önemli üst anlamlandırmadır. Özellikle Yakın Çağ’la birlikte eğitim kurumları ve tarih dersi meşruiyeti sağlama adına en önemli araçlardan biri olmuştur. Buradan hareketle araştırmada, farklı siyasi şartlar ve aktörlerin etkin olduğu bir dönemde yapılan Mekteb-i Sultani müfredat programlarındaki dersler, ders saatleri ve tarih derslerinin içeriğindeki değişiklikler üzerinden iktidarların programlardaki etkisi sorgulanmıştır. Aynı iktidarlar döneminde bile tek bir görüşün hâkim olmadığı iç ve dış şartlar nedeniyle iktidarların bazen keskin görüş değişikliği yaşadığı vakidir. II. Abdülhamit ve İttihat Terakki iktidarları döneminde yeknesak bir anlayışın olmaması, sık sık program yapma ihtiyacını doğurmuş bu da iktidarın siyasi bakışı ve dönemin şartları ile biçimlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Meşruiyet, Tarih dersi, Eğitim, II. Abdülhamit, İttihat Terakki.
REFLECTIONS OF GOVERNMENT CHANGES ON CURRICULUM AND HISTORY EDUCATION (SAMPLE OF MEKTEB-I SULTANI)
Abstract
Legitimacy is the widest conceptualization for the reasons of a government. Educational institutions and history lessons, especially within the Modern Age, have been one of the most important tools for the governments to provide the legitimacy. In this context, the effect of governments on the curriculum is examined in this study through lessons, course hours and changes on history lesson contents in Mekteb-i Sultani, which was established in a period when different political conditions and actors were efficient. It is a fact that a specific political view couldn’t be dominant even in the same government period or that the governments had sharp changes on their political views because of internal and external conditions. Because there wasn’t a particular mindset about education in the periods of II. Abdulhamit and Party of Union and Progress, the need to revise the curriculum frequently occurred, and this need was formed by political views of the governments and conditions of the period.
Keywords
Legitimacy, History lesson, Education, II.Abdulhamit, Party of Union and Progress
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
KAYNAKLAR
AHMAD, Feroz (1994), Modern Türkiye’nin Oluşumu, (çev. Yavuz Alogan), İstanbul: Sarmal Yayınevi.
AKÇURAOĞLU, Yusuf (1932), "Tarih Yazmak ve Okutmak Usullerine Dair", 1. Türk Tarihi Kongresi. Konferanslar Münakaşalar, İstanbul: s. 577-607
AKYÜZ, Yahya (1999), Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1999’a), İstanbul: Alfa Yayınları.
ALKAN, Mehmet Ö. (2005), “İmparatorluktan Cumhuriyet’e Modernleşme ve Ulusçuluk sürecinde Eğitim”, Osmanlı Geçmişi ve Bugünün Türkiye’si, (der. Kemal H. Karpat), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, s.73-242.
ALKAN, Mehmet Ö. (2008), “Osmanlı İmparatorluğu’nda Modernleşme ve Eğitim”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C. VI, S. 12, s.9-84.
ALKAN, Mehmet Ö. (2009), “Resmi İdeolojinin Doğuşu ve Evrimi Üzerine Bir Deneme”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, C.I, (edit. Tanıl Bora Murat Gültekingil), İstanbul: İletişim Yayınları, s. 377-407.
ALKAN, Mehmet Ö. (2017), “Resmi Tarih Tartışmalarının Neresindeyiz”, Türkiye’de Akademik Tarihçilik, (edit: Ahmet Şimşek-Alaattin Aköz), İstanbul: Kronik yayınları, s. 76-97.
ALPUGAN, Betül Başaran (1999), “Geç Dönem Osmanlı İmparatorluğu'nda Tarih Yazıcılığı Ve Tarih Kitapları”, Osmanlı, C.VIII, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, s.262-270.
ALTINAY, Ahmet Refik (2014), Osmanlı Mekteplerinde Çocuklar İçin Umumi Tarih, Beşiktaş Bilim ve Sanat Merkezi Tarih Birimi Öğrencileri katkılarıyla, İstanbul: Akıl Fikir Yayınları,
ARIKAN, Zeki (1985), “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Tarihçilik”, Tanzimat’tan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, İstanbul: İletişim yayınları, s.1583-1594.
ATA, Bahri (2009), “Selim Sabit Efendi’nin Okul Tarihi İnşası”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları, Bahar, 7(2), s. 377-392.
BİLİM, Cahit Yalçın (2002), Türkiye’de Çağdaş Eğitim Tarihi (1734-1876), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
CİHAN, Ahmet (1999), “Osmanlı Medreselerinde Sosyal Hayat”, Osmanlı C. V, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, s.176-186.
ÇETİN, Halis (2003), “Siyasetin Evrensel Sorunu: İktidarın Meşruiyeti-Meşruiyetin İktidarı”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi, C. LVIII, S. 3, s.61-88.
DEMİRCİOĞLU, İsmail Hakkı (2012), “Osmanlı Devletinde Tarih Yazımının Tarih Öğretimi Üzerine Etkileri”, Milli Eğitim, S. 193, Kış, s.115-125.
DİLAVER, Hasan Hüseyin (1999), “Sultaniler”, Osmanlı, C.V, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, s. 315-325.
DOĞAN, Nuri (1994), Ders Kitapları ve Sosyalleşme (1876-1918), İstanbul: Bağlam Yayınları.
DUMAN, Tayyip - ERGÜN, Mustafa (2014), “Ders Programlarının Ortaya Çıkışı ve Gelişmesine Tarihi Bir Bakış”, Yeni Türkiye, Temmuz-Ağustos, Yıl 10, S. 59, Yeni Türkiye Stratejik Araştırma Merkezi Yayınları, s.1487-1498.
Düstur, Tertib- i Evvel, Cüz - i Sani (1299), İstanbul: Matbaa-i Amire.
ENGİN, Vahdettin, Mekteb-i Sultani (2016), İstanbul: Yeditepe Yayınları
ERGİN, Osman (1940), Türkiye Maarif Tarihi, C. III, İstanbul: Osmanbey Matbaası.
ERGÜN, Mustafa (1996), II. Meşrutiyet Devrinde Eğitim Hareketleri (1908-1914), Ankara: Ocak Yayınları.
Ersanlı, Büşra (2003) İktidar ve Tarih Türkiye’de Resmi Tarih Tezinin oluşumu (1929-1937), İstanbul: İletişim Yayınları.
GÜZEL, Abdurrahman - KARADAĞ, Özay (2013), “Anlatma Becerileri Açısından Türkçe Dersi Öğretim Programı (6, 7, 8. Sınıflar)’na Eleştirel Bir Bakış”, Ana Dili Eğitimi Dergisi, Yıl 1(1), s. 45-52.
İSFENDİYAROĞLU, Fethi (1952), Galatasaray Tarihi, C. I, İstanbul: Doğan Kardeş Yayınları.
KOÇER, Hasan Ali (1991), Türkiye’de Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi (1773-1923), İstanbul: MEB yayınları.
KODAMAN, Bayram (1999), Abdülhamit Devri Eğitim Sistemi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi,
KODAMAN, Bayram - SAYDAM, Abdullah (1992), “Tanzimat Devri Eğitim Sistemi”, Ankara: 150. Yılında Tanzimat, s.475-496.
Maarif Salnamesi (1318), 1318 Senei Hicrisine Mahsus, Darül Hilafeti Aliye: Matbaai Amire.
Mahmud Cevad İbnü’ş-Şeyh Nâfi (2002), Maarif-i Umumiye Nezareti Tarihçe-i Teşkilat ve İcraatı, (Hazırlayan: Mustafa Ergün, Tayip Duman, Sebahattin Arıbaş, Hüseyin Dilaver), Ankara: MEB Yayınları.
Mekteb-i Sultani Ders Programı (1316), İstanbul: Alem Matbaası.
Mekteb-i Sultani Ders Programı (1327), İstanbul: Matbaai Amire.
Mekatib-i Sultaniye Ders Programı (1331), İstanbul: Matbaai Amire.
Mekteb-i Sultaninin Ellinci Sene-i Devriye-i Tesisi Münasebetiyle Neşr Olunmuştur (1334), İstanbul: Matbaa-i Amire.
SOMEL, Selçuk Akşin (2010), Osmanlı’da Eğitimin Modernleşmesi(1839-1908) İslamlaşma Otokrasi ve Disiplin, İstanbul: İletişim Yayınları.
ŞİŞMAN, Adnan (1989), Galatasaray Mekteb-i Sultanisi’nin Kuruluşu ve İlk Eğitim Yılları 1868-1871, İstanbul: Edebiyat Fakültesi Yayınları.
TEKELİ, İlhan (2017), “Akademik Tarihçilikten beklentiler üzerine”, Türkiye’de Akademik Tarihçilik, Edit: Ahmet Şimşek-Alaattin Aköz, Kronik yayınları, İstanbul: s.38-56.
Ticari Sanayi Zirai Umumi Şubeleri Havi İdadilere Mahsus Müfredat Programı (1332) İstanbul: Matbaai Amire.
TÜRK, İbrahim Caner (2006): Osmanlı Devleti’nde Tarih Eğitimi, Erzurum: TC Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi.
YÜCEL, Hasan Ali (1994), Türkiye’de Orta Öğretim, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
YÜKSEL, Sedat (2000), “Milli Eğitim Bakanlığımdaki Program Geliştirme Çalışmalarının Değerlendirilmesi”, Kuram ve Uygulamalarda Eğitim Yönetimi, Güz S. 24, s.581-608.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.