DEVLETİN FARKLI YÜZÜ CEZALANDIRMA USULLERİNE DELHİ TÜRK SULTANLIĞINDAN BAKMAK (1206-1320) / THE STATE TO PENALTY DIFFERENT FACES LOOKING FROM DELHI TURKISH SULTANATE (1206-1320)

Öz

             Bu çalışmayla birlikte Orta Çağlarda devletin farklı bir yüzünü ortaya koyan cezalandırma usulleri konu edinilmiştir. Bu doğrultuda şehzadelere, hanedan üyelerine, devlet adamlarına, din adamlarına, tüccarlara ve halkın farklı kesimlerine ne gibi cezalar ve yaptırımlar uygulandığı alt başlıklar halinde ele alınmıştır. Göze mil çekmek, sürgüne göndermek, tutsak etmek, idam etmek, boyun vurmak, yay kirişiyle boğdurmak, zehirleterek öldürmek, iktâ bölgesini elinden almak, kısas cezasına çarptırmak şeklinde bir dizi ağır ve hafif cezaların uygulandığı görülmektedir. Cezaların büyük bir çoğunluğunun isyana teşebbüs neticesinde yaşanan gelişmeler sonucunda şehzadelere, hanedan üyelerine ve devlet adamlarına uygulandığı görülmektedir. Devlette siyasî istikrarın kesintiye uğradığı süreçlerde bu cezalandırmaların daha çok uygulandığı anlaşılmaktadır. Bir ön alma ve caydırıcılık oluşturmak bakımından bu cezalar uygulanmışsa da Delhi Türk Sultanlığı’nın siyasi tarihinde sıkça yaşanmıştır. İçerik olarak ve uygulanma noktasında diğer Orta Çağ Türk-İslâm devletlerinde görülen cezaî yaptırımlara ve uygulamalara benzerlik göstermektedir. Uygulanan cezaların İslâm hukukuna ve örfî hukuka (sözlü gelenekten kaynağını alan) uygunluğuna dikkat edildiği anlaşılmaktadır. Ağır ve hafif olarak nitelendirilebilecek cezalar olduğu gibi hükümdarların bazı durumlarda cezalardan, Sultan Celâleddîn örneğinde olduğu gibi, vazgeçtikleri de olmuştur ki, çalışmanın ilgili yerinde bu duruma yer verilmiştir. Çalışmanın son kısmında ise konu bağlamında varılan temel yargılar ve durumlar ortaya konulmuştur.