BALKANLARDA OSMANLI YÖNETİM TARZINA BİR ÖRNEK: SALNAMELER IŞIĞINDA KIRÇOVA KAZASI’NDA İDARİ YAPI / AN EXAMPLE OF THE OTTOMAN ADMINISTRATION STYLE IN THE BALKANS: ADMINISTRATIVE STRUCTURE IN KICEVO TOWN IN THE LIGHT OF SALNAMES

Öz

Osmanlı Devleti’nde yıl boyunca meydana gelen hadiselerin resmî kurumlar veyahut özel kişilerce kaydedildiği belgelere Salname denilmektedir. Farsçadan aktarılan Salname kelimesi; yıl ve yazılmak manalarına gelmektedir. Resmi salnameler devlet, nezaret ve vilayetlerce hazırlanmıştır. Osmanlı Devleti’nin idari sisteminde ilk resmi devlet salnamesi 1847 tarihlidir. Bu ilk çalışmadan sonra resmi salnamelerin çıkarılması 1922’ye değin sürmüştür. Nezaretlerin hazırladığı salnameler ise 1865-1890 arasında çıkarılmıştır. Vilayet salnamelerinin ilkiyse 1866 tarihli Bosna Vilayet Salnamesidir. Vilayetlerin idari yapıları hakkında bilgiler içeren vilayet salnamelerinde gelişmeler tarihleri, yer isimleri ve kişileriyle birlikte kaydedilmiştir. Bu haliyle salnameler Osmanlı şehirlerinin idari, hukuki, iktisadi, demografik, içtimai, siyasi ve askeri yapıları hakkında mühim bilgiler sunmaktadır. Bu çalışmamızda Manastır Vilayet Salnamelerin ile Maarif Nezareti Umumi Salnamelerinin verilerinden hareketle Kırçova şehrinin idari yapısını ortaya koymaya çalışılmıştır. Bu durumu ortaya koymaya çalışırken de XIX. yüzyılın son çeyreğindeki H.1292, H.1293, H.1305, H.1308, H.1310, 1311, H.1312, H.1313, H.1314, H.1316, H.1317 senelerine ait tüm Salnameler incelenmiştir. Böylece Balkanlarda Osmanlı egemenliğinde idare edilen bir şehrin hem idari yapılanması hem de bu yapılanma içerisinde yer alan görevliler ile görev değişim süreçlerini aktarmaya çalıştık.         

•