Divân-ı Harb-i Örfî Mahkemelerinde Ermeni Tehciri Yargılamaları

Öz

Ermenilerin, I. Dünya Savası içinde Osmanlı Devleti’ne karsı girismis oldukları
isyan ve katliam hareketleri, onların savas alanı dısında bir bölgeye sevk ve iskân
edilmelerine yol açmıstır. Devletin, kendi güvenligini saglamak için bas vurdugu bu
yöntem, içeride ve dısarıda çesitli elestirilere sebep olmustur.
Osmanlı Devleti’nin, I. Dünya Savası’ndan maglup olarak çıkıp Mondros
Mütarekesi’ni imzalamasıyla (30 Ekim 1918), bu elestiriler daha da artmıstır. Özellikle
tilâf Devletleri, bu sevk islemini Osmanlı Devleti üzerinde bir baskı unsuru olarak
kullanarak, bunu gerçeklestiren ttihat ve Terakki mensuplarının yargılanmalarını
istemislerdir.
Mütareke hükümetleri de, bu baskılar sonucu stanbul’da ve Anadolu’nun degisik
vilâyetlerinde Divân-ı Harb-i Örfî Mahkemeleri kurmus, ttihat ve Terakki mensuplarına
ve o dönemde görev almıs kisilere idam dahil agır cezalar vermistir.
Bugün, isgal altında ve baskı sonucu kurulan bu Divân-ı Harb-i Örfî
mahkemelerinin verdigi hükümler, Ermeni taraftarlarınca istismar edilmek istenmekte
ve verilen cezaları, Ermenilerin sevki sırasında yapıldıgını iddia ettikleri sözde
“katliamın” bir deliliymis gibi sunma gayreti içindedirler.
Oysa Divân-ı Harb-i Örfî mahkemelerinin kurulusu, isleyisi, mahkeme heyetinin
yargılama sırasındaki tutumu, Ermeni ve Rum yalancı sahitlerin mahkemedeki ifadeleri
ve isgal kuvvetlerinin baskıları, bu mahkemelerin tarafsız bir sekilde ve hukuk
kurallarına göre çalısmadıgını çok açık bir sekilde ortaya koymaktadır.