Lefkoşe Kalesinin Fethini İlk Elden Anlatan Mühim Bir Mektup

Öz

katılmış bir paşanın ağzından anlatan fetihnâme türü bir mektup incelenmektedir. Paşanın
divan kâtibince şahsi münşeat defterine kaydedilmiş bu mektup hakkında bildiğimiz kadarıyla
bugüne dek bir inceleme yapılmamıştır. Mektubun yazarı Enderun’da yetişmiş çok usta bir
kâtip olarak gözükmektedir. Kâtibin adının geçtiği kısım defterden kopup ayrılmış olsa da defter
incelendiğinde bu kâtibin Gelibolulu Mustafa Âlî, bağlı bulunduğu paşanın da Lala Mustafa
Paşa olması ihtimali ağır basmaktadır. Küçük bir ihtimal de kâtibin Yusuf bin Efrayim
olabileceği yönündedir. Defterin iç kapağında ise “İnşâ-i Kemal Paşa” diye bir başlığın bulunması
kâtibin bir başkası da olabileceğini düşündürmektedir. Defterde kâtibin ve paşanın
kimliğine dair net bir kayıt olmadığından ve kâtibin adının geçtiği kısım adeta bilerek defterden
koparılmış olduğundan ancak karinelerle böyle bir tespit yapabiliyoruz. Defterin başına ve
sonuna vurulmuş olan iki büyük mühür defterin Lefkoşe’nin fethinden sonra muhafaza altına
alındığı kanaatini oluşturmaktadır. Defterdeki mektuplar kronolojik bir sıra izlemeyip sonradan
kaydedilmiş intibaı vermektedir