OSMANLI DÖNEMİ ‘SÖZEL MİZAH GELENEĞİ’NE AİT BİR ESER: DA‘VÂ-YI TUYÛR / A TEXT OF ‘ORAL HUMOUR TRADITION’ FROM OTTOMAN PERIOD: DA‘VÂ-YI TUYÛR

Öz

‘Türk sözel mizah geleneği’nin bugününü anlamak ve geleceğe sağlıklı bir şekilde aktarımı sağlayabilmek için bu geleneğin tarihî süreç içerisinde yaşadığı değişim ve dönüşümleri bilmek elzemdir. Bu itibarla, Osmanlı dönemine ait ve Agâh Sırrı Levend’in ‘gülmece’ olarak nitelendirdiği ‘Da‘vâ-yı Tuyûr’ adlı bir anlatı ele alınacaktır. Öncelikle, anlatıdaki mizahla ilgili unsurlar tespit edilerek anlatının mizahî karakteri ortaya konulacaktır. Daha sonra ise anlatının ulaşabildiğimiz cönk, mecmua ve taşbaskısı eserlerden de izini sürerek ‘Türk sözel mizah geleneği’ içerisindeki yeri belirlenmeye çalışılacaktır. Bu sayede, bir taraftan Osmanlı dönemi Türk mizahına ait bir metin tanıtılırken, diğer taraftan metnin ‘mizah literatürümüz’ açısından yeri ve önemi ortaya konulmuş olacaktır.