SUTAD Okuma Araçları

Yunus Emre araştırmaları Fuat Köprülü’nün Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar (1919) adlı eseriyle başlar. O tarihten sonra Yunus ve eserleri hakkında çok sayıda çalışma yapılmıştır. Fakat eserlerine yönelik dil incelemeleri yetersizdir. Fatih, Karaman ve Bursa dışındaki nüshaların müstakil neşirleri de henüz yapılmamıştır. Türkoloji’de birden fazla nüshaya sahip eserler genellikle edisyon kritik yöntemiyle çalışılmıştır. Bu usul, edebiyat araştırmacıları için elverişli olsa da dil çalışmaları açısından kullanışlı değildir. Dil araştırmalarında bir ekin bile önemli olduğu düşünüldüğünde böyle metinlerin her nüshasını ayrı ayrı çalışmanın değeri daha iyi anlaşılacaktır. Herkesçe bilinen bir Yunus Emre şiirine ve şiirin taç beytine konuyu daha anlaşılır kılmak için bakılabilir. Bu; Fatih, Avusturya, Türk Tarih Kurumu, Vatikan, Vahitpaşa 2, Nuruosmaniye nüshalarında yer alan “Gelin tanış olalım işi kolay kılalım / Sevelim sevilelim dünya kimseye kalmaz” taç beyitli manzumedir. The first line of the couplet differs in different copies, especially in terms of vocabulary. Yazmalarda fiil tanış ol- değil “istişare etmek” anlamındaki danışık / tanışık / tanşuk et-’tir. Kıl- fiili ise hiç geçmemektedir. Yerine tut- / güt- fiilleri kullanılmıştır. Kolay / oñat ve iş / iz kelime tercihleri de diğer farklardır.

Tek nüshaya dayalı filolojik neşirlerin yapılması nüshalarla ilgili tarihlendirme, ana nüshaları tespit etme, şairin kişisel kelime servetini belirleme gibi konularda katkı sağlayacaktır. Eserin istinsah edildiği dönem ile ait olduğu sahanın dil ve ağız özelliklerini de ortaya çıkaracaktır.