YUNUS EMRE ARAŞTIRMALARININ BUGÜNKÜ DURUMU VE TEK NÜSHAYA DAYALI DİVAN NEŞİRLERİNİN GEREKLİLİĞİ / THE PRESENT STATUS OF THE RESEARCH ON YUNUS EMRE AND THE NECESSITY OF DIVAN PUBLICATIONS BASED ON A SINGLE COPY

İdris Nebi UYSAL

Öz


Yunus Emre araştırmaları Fuat Köprülü’nün Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar (1919) adlı eseriyle başlar. O tarihten sonra Yunus ve eserleri hakkında çok sayıda çalışma yapılmıştır. Fakat eserlerine yönelik dil incelemeleri yetersizdir. Fatih, Karaman ve Bursa dışındaki nüshaların müstakil neşirleri de henüz yapılmamıştır. Türkoloji’de birden fazla nüshaya sahip eserler genellikle edisyon kritik yöntemiyle çalışılmıştır. Bu usul, edebiyat araştırmacıları için elverişli olsa da dil çalışmaları açısından kullanışlı değildir. Dil araştırmalarında bir ekin bile önemli olduğu düşünüldüğünde böyle metinlerin her nüshasını ayrı ayrı çalışmanın değeri daha iyi anlaşılacaktır. Herkesçe bilinen bir Yunus Emre şiirine ve şiirin taç beytine konuyu daha anlaşılır kılmak için bakılabilir. Bu; Fatih, Avusturya, Türk Tarih Kurumu, Vatikan, Vahitpaşa 2, Nuruosmaniye nüshalarında yer alan “Gelin tanış olalım işi kolay kılalım / Sevelim sevilelim dünya kimseye kalmaz” taç beyitli manzumedir. The first line of the couplet differs in different copies, especially in terms of vocabulary. Yazmalarda fiil tanış ol- değil “istişare etmek” anlamındaki danışık / tanışık / tanşuk et-’tir. Kıl- fiili ise hiç geçmemektedir. Yerine tut- / güt- fiilleri kullanılmıştır. Kolay / oñat ve iş / iz kelime tercihleri de diğer farklardır.

Tek nüshaya dayalı filolojik neşirlerin yapılması nüshalarla ilgili tarihlendirme, ana nüshaları tespit etme, şairin kişisel kelime servetini belirleme gibi konularda katkı sağlayacaktır. Eserin istinsah edildiği dönem ile ait olduğu sahanın dil ve ağız özelliklerini de ortaya çıkaracaktır.


Anahtar Kelimeler


Yunus Emre araştırmaları, tek nüsha neşri

Tam Metin:

PDF

Referanslar


Akar, M. (2018). Yûnus Emre dîvânı neşirlerinin düşündürdükleri yahut ilim, milim milim. N. İlhan, A. Doğan, F. Koyuncu (Edit.) Uluslararası Yunus Emre ve Anadolu’da Türk Yazı Dilinin Gelişimi Sempozyumu Bildirileri içinde (s. 394-403). Kırşehir: Kırşehir Belediyesi Yay.

Albayrak, N. (2014). Gönül çalabın tahtı açıklamalı Yunus Emre sözlüğü. İstanbul: Dergâh Yay.

Alptekin, T. (2007). Bir ene’l-hak şiiri Yunus Emre Âşık Yunus ve Yunuslar. İstanbul: Demos Yay.

Arat, R. R. (1991). Kutadgu bilig I metin (3. bs.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.

Arat, R. R. (2006). Atebetü’l-hakayık (3. bs.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.

Ayvazoğlu, B. (2014). Yunus, ne hoş demişsin Cumhuriyet sonrası Yunus Emre yorumları. İstanbul: Kapı Yay.

Avşar, Z. (2013). Nasihatler kitabı (Risâletü’n-Nushiyye). Eskişehir: Eskişehir Valiliği Yay.

Babacan, V. (2013). Yûnus Emre’nin Risâletü’n-Nushiyyesi ve dîvânı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.

Babacan, V. (2017). Yûnus Emre’nin Risâletü’n-Nushiyyesi ve dîvânı. İstanbul: Doruk Yay.

Bakırcıoğlu, N. Z. (2003). Yunus Emre divanı. (2. bs.). İstanbul: Ötüken Yay.

Başgöz, İ. (2003). Yunus Emre. (3. bs.). İstanbul: Pan Yay.

Bommel, A. v. (2012). Yunus Emre. Ankara: Nobel Akademik Yay.

Boz, E. (2012). Risâletü’n-Nushiyye öğüt kitabı. Ankara: Gazi Kitabevi.

Büke, H. (2021). Yunus Emre divânının Vatikan nüshası. Vefatının 700. Sene-yi Devriyesinde Uluslararası Yunus Emre ve Dünya Dili Türkçe Bilgi Şöleni bildirileri içinde (s. 485-491). Eskişehir.

Coşgun, G. & Yıldırım, M. (2021). Yunus Emre bibliyografyası (1991-2021). Darulfunun İlahiyat, 32, Yunus Emre Özel Sayısı, 149-299.

Develi, H. (2011). Yunus Emre divanından seçmeler. İstanbul: Kesit Yay.

Develi, H. (2021). Yunus Emre divanının tenkitli neşri üzerine filolojik notlar. Uluslararası Türkçenin Anadolu’da Yazı Dili Oluşu Sempozyumu, Ankara.

Dîvân-ı Yûnus. Karaman Nüshası.

Dîvân-ı hazret-i Yûnus Emre’m. Avusturya Nüshası.

Dervîş Yûnus dîvânı. Türk Tarih Kurumu Nüshası.

Dîvân-ı hazret-i Yûnus Emre. Vatikan Nüshası.

Eraslan, E. (2021). Yunus Emrenin Risaletü’n-Nushiyye ve divanının

Vahitpaşa 2 (3365-5) nüshası -metin-. Ankara: Gece Kitaplığı.

Flemming, B. (1995). Yunus Emre’nin eserlerinin metinsel tarihinin bazı yönleri. Uluslararası Yunus Emre Sempozyumu Bildirileri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.

Gölpınarlı, A. (1943). Yunus Emre divanı. İstanbul: Ahmet Halit Kitabevi.

Gölpınarlı, A. (1961). Yunus Emre ve tasavvuf. İstanbul: Remzi Kitabevi.

Gölpınarlı, A. (1965). Yunus Emre, Risalet al-Nushiyye ve divan. İstanbul: Eskişehir Turizm ve Tanıtma Derneği Yay.

Gölpınarlı, A. (2006). Yunus Emre, hayatı ve bütün şiirleri. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yay.

Gülsevin, G. (2011). Dil çalışmaları için Yunus Emre’nin yeni yayınları nasıl olmalıdır?. E. Boz (Edit.) X. Uluslararası Yunus Emre Sevgi Bilgi Şöleni Bildirileri içinde (s. 369-381). Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Yay.

Gülsevin, G. (2021). Her nüsha değerlidir: eski Anadolu Türkçesi metinlerinde bazı yazım özellikleri üzerine. H. E. Pekyürek (Haz.) Yunus Emre’nin Vefatının 700. Yıl Dönümü Anısına Uluslararası Türkçenin Anadolu’da Yazı Dili Oluşu Sempozyumu Bildirileri içinde (s. 175-183). Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.

Günay, U. & Horata, O. (2009). Risâletü’n-nushiyye. (3. bs.). Ankara: Akçağ Yay.

Halman, T. S. (1993). Yunus Emre: selected poems. (2. bs.). Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

İlaydın, H. (1998). Korkma, ebedî varsın. (2. bs.). Ankara: Akçağ Yay.

Kabaklı, A. (1978). Yunus Emre. (4. bs.). İstanbul: Toker Yay.

Karataş, T. (2012). Yûnus divanı. Karaman: Karaman Valiliği-Karaman Belediyesi Yay.

Karataş, T. (2019). Yûnus divanı. Ankara: Hece Yay.

Khourchid, S. (1990). La langue de Yunus Emre, contribution a l’histoire du turc pre-ottoman, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Köksal, M. F. (2014). Yûnus Emre dîvânının yeni bir nüshası ve Yûnus’un yayımlanmamış şiirleri. Türk Kültürü İncelemeleri, 31, 143-174.

Köksal, M. F. (2017). Şiir mecmuları ve cönklerde Yûnus. O. K. Tavukçu (Ed.) Yûnus Emre kitabı içinde (s. 163-209). Aksaray: Aksaray Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay.

Köprülü, F. (1966). Türk edebiyatında ilk mutasavvıflar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yay.

Kuybu, E. (2015). Yûnus Emre divanının Bursa nüshası (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.

Özçelik, M. (2012). Yûnus Emre ve Risâletü’n-Nushiyye. Karaman: Karaman Valiliği ve Karaman Belediyesi Yay.

Öztelli, C. (2003). Yunus Emre. (7. bs.). İstanbul: Özgür Yay.

Sevük, İ. H. (1955). Yunus Emre. İstanbul: Sel Yay.

Tatcı, M. (1990a). Yunus Emre divânı I inceleme. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Tatcı, M. (1990b). Yunus Emre divânı II tenkitli metin. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Tatcı, M. (1991). Yunus Emre divânı III Risâletü’n-Nushiyye. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Tatcı, M. (2008). Yûnus Emre külliyâtı II Yûnus Emre dîvânı tenkitli metin. İstanbul: H Yay.

Tatcı, M. (2020). Yûnus Emre dîvânı. (5. bs.). Ankara: H Yay.

Tekin, T. (1987). Yunus Emre’nin Gotik harfleriyle iki manzumesi. Erdem, 8, 367-392.

Timurtaş, F. K. (1972). Yunus Emre divanı. İstanbul: Tercüman Yay.

Timurtaş, F. K. (1980). Yunus Emre dîvânı. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Toprak, B. (2006). Yunus Emre divanı. (3. bs.). Eskişehir: Odunpazarı Belediyesi Yay.

Uysal, İ. N. (2014). Yunus Emre divanı (Karaman nüshası). İstanbul: Kesit Yay.

Uysal, İ. N. (2018). Yunus Emre Yunus Emre divanından seçmeler (Karaman nüshası). Karaman: Karaman Belediyesi Kültür Yay.

Yağmur, S. (2008). Yunus Emre divanı. (3. bs.) İstanbul: Dergâh Yay.

Yardım, M. N. (1997). Yunus Emre divanı. İstanbul: Kahraman Yay.

Yunus Emre divanı (Fatih nüshası tıpkıbasımı) (1991). Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.