SİYASETNÂMELERDE DİN DEVLET İLİŞKİSİ / RELATIONS BETWEEN RELIGION AND STATE IN SİYASETNÂMES

Öz

Öz

             Din ile devlet arasındaki ilişkinin insanlık tarihi kadar eski olduğunu söyleyebiliriz. Bu ilişkinin, tarihin değişik dönemlerinde farklı şekillerde ortaya çıktığı görülmüştür. Tarihî olarak başlangıçta, tek iktidar alanı ‘din’ görülürken, toplumsal örgütlenmenin gelişmesiyle siyasal güç ‘devlet’ önem kazanmış ve dinden ayrı bir iktidar alanı olarak ortaya çıkmıştır. Bu dönemden sonra, kimi zaman devlet dini kontrol ederken, kimi zaman din devleti hâkimiyeti altına almıştır. Kimi zaman da aynı toplumda iki farklı iktidar olarak birbirlerine müdahale etmeden yaşamaya çalışmışlardır.

            İslam siyaset geleneğinde, Batı’dakinin aksine din ile devlet arasındaki ilişkiler, daima müsbet olmuştur. Devletin vazifesi, insanlar arasındaki uyumu tanzim etmek; dinin görevi ise, iman, ahlak ve hukuk esası üzerine yardımlaşmayı temin etmektir. Siyâsetnâmeler, din devlet ilişkileri konusunda her iki kurumun birbirine rakip ve ayrımcı olmasını değil, birbirini tamamlayan, bütünleştirici olmasını savunurlar. Din ile devletin ikiz kardeş olduğu, dinin temel; devletin ise, o temeli koruyan asker olduğu, her ikisinin birbirinden ayrılamayacağı ilkesi genel kabul görmüştür.

Anahtar Kelimeler

Din, Devlet, Siyaset, Siyasetnâme, İslam siyaseti

Abstract

            We can say that relation between religion and state is as old as the human history. It is observed that the relation between religion and state has occured in various ways throughout the different periods of history. Historically in the begining, ‘religion’ was seen as the only power area then with the growth of social organisation, political power ‘state’ gained importance and has emerged as a seperate power area apart from religion.   After this period, religion has dominated over state or with the order reversed, state has dominated over religion from time to time. And sometimes they tried to survive without interfering one another as two different power in the same community.

            In Islamic political tradition, in opposition to the West, the relations between religion and state is always positive. The duty of the state is to arrange the harmony between people; the duty of religion is to provide cooperation in accordance with the principles of faith, morality and law. With respect to the relations between  religion and state, Siyâsetnâmes justify that both institutions to integrating and completing one another, not being differential and opponents. It is a generally accepted principle that both religion and state can not be seperated like twin brothers; religion is the foundation and state is the soldier guarding that foundation. 

Key Words

Religion, State, Political, Siyasetnâme ( political treatise), Islamic political.