HASAN RIZÂYÎ’NİN CÛY-I RAHMET ADLI MANZUM GÜLİSTÂN ŞERHİNDE AYET VE HADİS İKTİBASLARI / QURAN AND HADITH QUOTATIONS IN HASAN RIZÂYÎ’S POETIC WORK GULISTAN’S COMMENTARY CALLED CÛY-I RAHMET
Öz
Klasik Türk Edebiyatı; “Kur’ân, hadis, peygamber kıssaları, evliya menkıbeleri, tasavvuf, mitolojik unsurlar, yerli malzeme” gibi temeller üzerine inşa olunmuş, “telif, tercüme, şerh ve nazire” geleneğinin sayısız mahsulü ile tezyin edilmiştir. Kur’ân-ı Kerîm’in temel kaynak olarak benimsendiği bu edebiyatta hemen her eserde ayet ve hadis iktibaslarına yer verilmiş, bu vesileyle mana veciz şekilde ifadeye çalışılmış ve konu kuvvetlendirilmiştir.
Bu çalışmada; Hasan Rızâyî tarafından kaleme alınan ve Sa’dî’nin Gülistân’ına yazılan tek manzum şerh olarak bilinen “Cûy-ı Rahmet” adlı eserdeki lafzi “ayet ve hadis” iktibasları ile bunların nazmen çevirisi incelenmiş, mezkûr “ayet ve hadislerin” şerh yönteminde kullanımları değerlendirilerek nasihatname kültürüne tesirleri ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
Aclunî, İsmail b. Muhammed (1351-1352), Keşfü’l-hafâ, C. I-II, Beyrut.
AKOT, Bülent (2013),“Mevlânâ İdris-i Bitlisî ve Manzum Kırk Hadîs Tercümesi: Hadîs-i Çihil”,
Journal of Islamic Research, S. 24 (2): 71-84.
AVCI, İsmail (2016), “16. Asır Şairlerinden Lutfî’nin Manzum Kırk Hadisi”, Divan Edebiyatı
Araştırmaları Dergisi, S. 16: 1-32.
BAŞARAN, Selman(1994), Hadislerin Türk Atasözlerine Tesiri, Bursa: Uludağ Üniversitesi Yay.
BÜYÜKKÖRÜKÇÜ, Tahir (1959), Mevlânâ ve Mesnevî, Konya: Bedir Yay.
CANKURT, Hasan (2014), Seyyid Hasan Rızâyî El-Aksarâyî Hayatı, Sanatı, Eserleri ve Miftâhu’s-
Sa‘âde Adlı Manzûm Kasîde-i Bürde Şerhi, Manisa: Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmış yüksek lisans tezi).
CANKURT, Hasan, (2015), Seyyid Hasan Rızâyî El-Aksarâyî Hayatı, Sanatı, Eserleri ve Miftâhu’s-
Sa‘âde Adlı Manzûm Kasîde-i Bürde Şerhi, Aksaray: Aksaray Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Kültür Yayınları-11.
ÇAĞIRICI, Mustafa, (2006), Hasan Rızâyî ve Tezkiretü’s-Sâlikîn ile Mahmûdiyye Adlı Eserleri Tahkîk
ve Değerlendirilmesi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).
ÇELİK, Aysun, (2017), Türk Edebiyatında ‘Gülistan’ ve Hasan Rızâyî’nin ‘Cûy-ı Rahmet’ Adlı
Manzum Gülistan Şerhi, Konya, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış doktora tezi).
ÇİÇEKLER, Mustafa (2008), “Sa’dî”, İslam Ansiklopedisi, C. 35, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı
Yay.
ECE, Selami (2002), “İktibas”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 9: 39-53.
İLAYDIN, Hikmet (1946), Gülistân, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
KANAR, Mehmet (2013), Sâdi-i Şirâzî, Gülistan, İstanbul: Şule Yay.
KAPLAN, Yunus (2017, Bahar), “Kur’an Surelerine Dair Yazılmış Manzum Bir Örnek Daha:
Senâ’î ve Suverü’l-Kur’an’ı”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (SUTAD), S. 41: 1-12.
KARAHAN, Abdülkadir (1954), İslam-Türk Edebiyatında Kırk Hadis, İstanbul: Diyanet İşleri
Başkanlığı Yay.
KARTAL, Ahmet (2001, Kış), “Sa’dî-i Şîrâzî’nin Gülistân İsimli Eserinin Türkçe Tercümeleri”,
Bilig, S. 16: 99-126.
KUZUBAŞ, Muhammet (2003, Yaz), “Divan Şiirine Kaynaklık Ermesi Bakımından Kur’ân,”
Diyanet İlmi Dergi, Yaz: 101-116.
PALA, İskender (2006), “Nasihatname”, İslam Ansiklopedisi, C. 32, İstanbul: Türkiye Diyanet
Vakfı Yay.
SEVGİ, Ahmet (1993), Merdümî, Tuhfetü’l-İslâm (Manzûm Kırk Âyet ve Kırk Hadîs Tercümesi),
Selçuk Üniversitesi Basımevi, Konya.
SEVGİ, Ahmet (2000), Molla Câmî’nin Erba’în’i ve Manzûm Türkçe Tercümeleri, Konya: Alp Ofset.
UZUN, Mustafa (2002), “Kur’ân”, İslam Ansiklopedisi, C. 26, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
YAVUZ, A. Fikri (2002), Kur’ân-ı Kerim ve Meâl-i Âlisi, İstanbul: Sönmez Yay.
YILMAZ, Mehmet (2013), Kültürümüzde Ayet ve Hadisler (Ansiklopedik Sözlük), İstanbul: Kesit
Yay.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.