MACAR ELÇİLİK RAPORLARI IŞIĞINDA TÜRKİYE'DE ÇOK PARTİLİ HAYATA GEÇİŞ DENEMESİ: SERBEST CUMHURİYET FIRKASI / TRIAL OF TRANSITION TO A MULTI-PARTY SYSTEM IN TURKEY UNDER THE LIGHT OF REPORTS FROM HUNGARIAN EMBASSY: FREE REPUBLICAN PARTY

Öz

                  Türkler ve Macarlar I. Dünya Savaşı’nda müttefik olarak aynı cephede sırt sırta çarpışmış iki millettir. Savaş sonrasında Türk milleti, Milli Mücadele ile yurdunu düşman işgalinden kurtararak yeni bir devlet kurmuş ve bu süreç içerisindeki yenilikler ve devrimler, Macar halkı ve kamuoyu tarafından dikkatle takip edilmiştir. Bu çalışmada, Türkiye’de çok partili hayata geçiş denemelerinden biri olan Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın kuruluşu ve kapanmasına giden süreç Macar elçilik raporları ışığında ele alınmıştır. Bu süreç Macarların gözünde Türk demokrasinin ilerlemesi ve gelişmesi açısından önemli bir adım olarak görülmüş, diğer yandan ise Türk siyasi hayatındaki iktidar mücadelesinin bir parçası olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurulmasının Türkiye’ye olumlu getirisi olacağını düşünen Macarlar, böyle bir adımla yakın gelecekte çok partili hayatın Türk siyasi hayatına tamamen yerleşeceğini düşünmüşlerdir. Bu çalışma Türkiye’ye ilk Macar elçisi olarak atanan Tahy László’nun Türkiye’deki Macaristan Elçiliğinden Macaristan Dışişleri Bakanlığına gönderdiği raporlar göz önüne alınarak hazırlanmıştır.