A STUDY ON TURKI HOOR, TURKISH BEAUTY TURKI HOOR, / TÜRK GÜZELİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Öz

Birinci Dünya savaşı zamanında Parsi sahnesinin etkisi altında kalan Urdu tiyatrosu ve özellikle Bombay Parsileri oyunlarını sahnelemek için Victoria, Original, Alfred New Alfred gibi pek çok gezici Natak tiyatro kumpanyaları kurdular.  Bu kumpanyalara başlangıçta Parsi yazarlar oyunlar yazdılar ve 1880’den sonra Urdu yazarları ve şairleri bunlara katılmaya başladılar.

Bu dönemin önemli oyun yazarlarından Ağa Haşr Kaşmiri (1879-1935) oyun yazarlığına Benares’te yine oyun yazarı olan Mehdi Hasan ile tanışmaları sonrası, aralarında geçen sert bir konuşmanın ardından aldığı kararla başlar

Kaşmiri’nin tiyatro eserlerinde abartılı şiir tarzı yerine tahayyül renkliliği, mizah ve hitabet gücü hâkimdir. O bilinçli gayreti ile halkın zevkini ve miyarını yükseltti. İşte bu vasıfları onu çağdaşlarından ayırdı. Tanınmış oyunları Turki Hur, Esir-i Hırs, Şehidnaz, Yahudi ki Larki, Hab-ı Hesti ve Rüstem u Suhrab’tır.

Hint Alt Kıtası’nda tiyatro geleneği Müslümanlar tarafından uzunca bir süre rağbet görmeyen bir sanat dalı olarak atıl kalmıştır. Ancak Tiyatro Batılıların gelişiyle birlikte kıtada tekrar ilgi duyulan bir edebiyat türü olmuştur. Müslümanlar da duygu ve düşüncelerini halka en iyi yansıtma aracı olarak bu sanatı gördüler. Özellikle Hilafet Hareketi sürecinin başlangıcında ve sonrasında Osmanlı Devleti ve kültürel yapısıyla alakalı birçok konuyu drama yoluyla işlemeye çalıştılar. İşte Turki Hur bu çalışmalara güzel örneklerden biridir. Ağa Haşr Kaşmiri'nin yazmış olduğu bu drama teknik açıdan incelenerek Türk ve Dünya Tiyatro meraklıların bilgisine ve takdirine sunulmaktadır.