ŞİBANÎ-NÂME'NİN BUDAPEŞTE NÜSHASI ÜZERİNE / ON THE BUDAPEST COPY OF THE SHİBANÎ-NÂME

Öz

Harezm, Horasan, Semerkant, Belh, Hisar gibi şehirleri hükmü altına alarak Şibanîler devletini kuran Şiban Han, 1451-1510 yılları arasında yaşamış bir Özbek hanıdır. Ömrünü savaş meydanlarında geçiren Şiban Han’ın hayatını, mücadelelerini anlatan ve Şibanî-nâme adı verilen eserlerin hem manzum hem de mensur örnekleri mevcuttur. Mensur Şibanî-nâme anonimdir. Mesnevi nazım şekliyle yazılan manzum Şibanî-nâme ise Timurlular sülalesine mensup Muhammed Sâlih tarafından kaleme alınmıştır. Bu eser yurtdışında A. Vambery ve P. M. Melioranskiy; Türkiye’de ise Yıldız Kocasavaş tarafından yayımlanmıştır. Şiban Han’ın 1499-1506 yıllarındaki yaşamını ve yaptığı savaşları kronolojik olarak anlatan eserin Avusturya Millî Kütüphanesi’ndeki nüshasının tek nüsha olduğu düşünülmekteydi. Ancak Macaristan’da eserin yeni bir nüshasına daha ulaştık. 190 varaktan müteşekkil bu nüshanın ilk 96 varağı Avusturya nüshasından tamamen farklıdır ve başka bir vezinle yazılmıştır. Bu nüshada birçok farklı yer adı ve şahıs adına rastlanmaktadır. Bu çalışmada Şibanî-nâme’nin yeni bulunan Budapeşte nüshası tanıtılacaktır.