SİBİR ARAŞTIRMALARINA DAİR BİR RUS MECMUASININ TETKİKİ: / ‘SİBİRSKİY VESTNİK’ THE ANALIZE OF A RUSSIAN JOURNAL ON SIBIR RESEARCH: ‘SİBİRSKİY VESTNİK’

Öz

Sibir, geçmişten günümüze, başta geniş coğrafi konumu ve değişken iklimi olmak üzere, birçok farklı kimlik ve kültürden insanın yaşadığı bir coğrafya olması sebebiyle araştırılmasında zorluklarla karşılaşılan bir bölge olmuştur.  Dünya kültür ve medeniyetinin, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin kıyısında kalması da olumsuz etkenler arasındadır. Bu nedenle bölge hakkında yapılan çalışmaların sayısı oldukça sınırlıdır. Sibir’de yaşayan çok sayıda Türk topluluklarının yaşayışlarını anlayabilmek, bölgeyi yakından tanıyabilmek için burası hakkında yapılan çalışmaların artırılması gerekmektedir. Yapılan araştırma ve incelemeler esas itibariyle Rus bilim çevrelerinin ürünüdür. Sibir tarihi ve arkeolojisiyle yakından ilgilenen Rus oryantalisti Grigoriy İvanoviç Spasskiy, I. Aleksandr dönemi Rusyası’nda, ‘Sibirskiy Vestnik’ adlı dergiyi çıkarmıştır. Dergi Türkistan, Hindistan, Çin, İran, Kafkasya gibi bölgelerin yanında özellikle Sibir bölgesi ve tarihi hakkında ayrıntılı malzemeyi içinde barındırmaktadır. 1818-1824 yılları arasında yayınlanan bu dergi işlediği konular itibariyle yalnızca tarihçilerin değil arkeoloji, etnografya, coğrafya, filoloji, sosyoloji gibi farklı disiplinlerle ilgilenen araştırmacılar için de önemli bir kaynaktır. Çalışmada 1818-1824 yıllarına ait Sibirskiy Vestnik dergisinin toplamda yayınlanan 28 sayısı incelenmiş; Sibir ve ona komşu ülkeleri ilgilendiren haberler, makale ve raporlar tespit edilmiştir. Çalışmanın hacmini daraltmak amacıyla, taramalardan elde edilen verilerin tamamı bu çalışmaya dahil edilmemiş; önemli görülen konu başlıkları ayrı ayrı başlıklandırılarak çalışma metni oluşturulmuştur. Sibirskiy Vestnik dergisinin konu yelpazesi oldukça geniştir. Dergide çok farklı bölümler vardır ve bunlar konu tasnifine dikkat edilerek oluşturulmuştur. Konu başlıkları kronolojik olarak sıralanarak her başlık genel içerikleri itibariyle açıklanmış, yazılara ait künye bilgileri her bölümün altında sıralanmıştır.