İNGİLİZ-AMERİKAN KAYITLARINDA 1983 ERZURUM DEPREMİ VE DIŞ YARDIMLAR / 1983 ERZURUM EARTHQUAKE AND FOREIGN AID BASED ON BRITISH-AMERICAN RECORDS

Öz

Erzurum ve çevresi, tarih boyunca birçok depreme maruz kalmış ve yıkımlara uğramıştır. 30 Ekim 1983 tarihinde meydana gelen ve merkez üssü Erzurum’un Horasan ilçesi olan deprem de bunlardan birsidir. 7.1 şiddetindeki bu sarsıntı, vilayetin doğu ve kuzey-doğusundaki Hasankale (Pasinler), Köprüköy, Narman, Şenkaya ve Tortum ilçelerine bağlı köylerle, Kars’ın Sarıkamış ilçesindeki bazı yerleri etkilemiştir. Felaketten sonra Türk Hükümeti, başta Kızılay olmak üzere ilgili tüm kurum ve kuruluşlarıyla derhal harekete geçerek felaketzedelerin yaralarını sarmaya çalışmıştır. Açılan kampanyalarla depremzedeler için ülke içinden çok miktarda yardım ve bağış toplandığı gibi birçok ülke ve uluslararası kuruluş da Türkiye’ye yardım ve bağışlarda bulunmuştur. Depremin yaralarının sarılmasında iç yardımlar kadar dış yardımların da büyük katkılar sağladığı bilinen bir gerçektir.

Bu çalışma; 1983 Erzurum depreminde Türkiye’ye gönderilen dış yardımlar hakkında önemli ve dikkat çekici bilgilerin yer aldığı İngiliz Dışişleri Bakanlığı ile ABD’nin yardım kuruluşu USAID’ın rapor niteliğindeki kayıtları doğrultusunda hazırlanmıştır. Çalışmayla; uluslararası birçok yardım kuruluşunun da seferber olduğu 1983 Erzurum depremi hakkında bir boşluğun doldurulması amaçlanmıştır. Bununla birlikte burada hedeflenen bir diğer amaç ise depreme gösterdikleri ilgiden hareketle yardım gönderen ülkelerin o dönemki dış politikalarında Türkiye’nin yeri ve önemi hakkında bir fikrin oluşmasını sağlamaktır.