İSLÂMCILIK ÜZERİNE BAZI DİKKATLER VE NURİ PAKDİL’İN İSLÂMCI ÇİZGİDEKİ YERİ / SOME ATTENTIONS ON ISLAMISM AND NURI PAKDIL'S PLACE ON THE ISLAMISM LINE

Öz

İslâmcılık, 19. asırda, dağılan bir devletin aydınları eliyle gündeme getirilmiş, dine dayandırılmış bir yorumlama ve siyasi pratik biçimidir. Osmanlı’nın, Batı karşısındaki mağlubiyetlerinin, her alanda içler acısı bir bozgun sahnesi vermesi neticesinde, duruma çözüm bulmak amacıyla büyük bir arayış baş göstermiştir. Siyasi, sosyolojik, ekonomik, askerî boyutları olan; sanatın da bunlardan vareste kalamadığı bir perspektif oluşturulmuştur. Aydınlar, zor durumdan çıkışın ne şekilde olacağını uzun süre düşünmüşler; çeşitli fikirler ileri sürmüşlerdir. İslâmcılık da işte bu sancılı devrin fikrî mahsulüdür.

İslâmcılık, aynı zamanda, tarihî bir birikimi günümüze taşımıştır. Bu birikimin kültürle, sanatla ve edebiyatla yoğun bir ilişkisi vardır. Cumhuriyet sonrası Türk edebiyatında, İslâmcılık, izleri hâlen takip edilebilen bir fikrî serüven olmaya devam etmiştir. Aydınların bir cüzünü teşkil eden sanatçıların, bu ideolojiye gösterdiği teveccüh, ortaya koydukları eserlerde tezahür etmiştir. Söz konusu sanatçılardan biri olan Nuri Pakdil, 40’ı aşkın eseriyle Cumhuriyet sonrası Türk edebiyatında, İslâmcılığın önemli temsilcilerinden biridir. İdeoloji ve edebiyat bağlamında Pakdil’in eserlerini incelemek, Türk kültür ve sanat hayatına katkı sağlayacak faydalı bir çalışma olacaktır.