KÜTAHYA VE YÖRESİ AĞIZLARI SÖZ VARLIĞINDA BİTKİ ADLARI / THE PLANT NAMES IN THE VOCABULARY OF KÜTAHYA AND ITS REGION'S DIALECT

Öz

Bir dilin söz varlığının tamamı, sadece standart dilin sözlüğünü oluşturmakla ortaya çıkmaz. O dilin alt katmanlarından olan ağızların da söz varlığını tespit etmek gerekir. Zira ağızlar, bir dilin ortaya çıkışından bugüne kadar geçirdiği evrelerin izlerini taşıyan yapı taşlarıdır. Bir dilin ağızlarının incelenmesi, o dildeki tarihi dönemlerin aydınlatılmasına, söz varlığının da belirlenmesine yardımcı olur. Bu bağlamda Türkiye Türkçesi ağızlarında bölgelere göre değişiklik gösteren, halk arasında farklı söyleyiş biçimleriyle kullanılan on bin civarında bitki adı mevcuttur. Bunlardan üç bin kadarının Derleme Sözlüğü’nde bulunduğu bilinmektedir. Bu adlar, Türkçenin kavramlaştırma gücünün zenginliğini gösterir. Ayrıca kavramlaştırma sırasında başvurulan anlatım yollarının çeşitliliğini de ortaya koyar.

Bu çalışmada, Kütahya ve yöresi ağızlarındaki bitki adları ve bunların kavram alanlarına giren sözcükler ele alınmıştır. Bunun için Derleme Sözlüğü’nden yararlanılmıştır. İlk önce tarama ve derleme yöntemiyle Kütahya ve yöresine ait bitki adları belirlenmiş, fişlenmiş, sonra bunların günümüzdeki karşılıkları verilmiş ve tematik sınıflandırılması yapılmıştır. Elde edilen sayısal veriler tablolar şeklinde sunulmuş; grafiklerle gösterilmiştir.