RUS ARŞİV BELGELERİ IŞIĞINDA 1896 OSMANLI BANKASI BASKINI / 1896 OTTOMAN BANK RAID IN THE LIGHT OF RUSSIAN ARCHIVE DOCUMENTS

ŞAHİN DOĞAN

Öz


Öz

Bu makalede 26 Ağustos 1896 tarihinde bir grup Ermeni Komiteci tarafından kendi siyasi isteklerini hayata geçirmek için gerçekleştirdikleri Osmanlı Bankası Baskını Rus arşiv belgelerinin ışığında ele alınmıştır. Her ne kadar Osmanlı Bankası baskını bütün teferruatıyla literatürde bilinse de olayın gerçekleşmesinden sonra yaşanan olaylar ve İstanbul’daki ahval hususunda tartışmalar günümüze kadar taşınmıştır. Baskın sırasında ve sonrasında gerçekleşen olaylar özellikle İstanbul’da Osmanlı toplumunun ayrışmasında da etkili oldu. Osmanlı Bankası Baskını ile ilgili olarak bilimsel literatürde birçok farklı kaynaktan faydalınmışsa da Rus kaynaklarının bir katkısı bulunmamaktaydı. İşte bu makale ile bazı Rus arşiv belgeleri ve kaynakları ile konu irdelenmeye çalışılarak literatüre bir katkı sunulmaya çalışılmıştır.


Tam Metin:

PDF

Referanslar


KAYNAKÇA

A- Arşiv Kaynakları:

(Rossiyskiy Gosudarstvennıy Arhiv Voyenno-Morskogo Flota. (RGAVMF);

RGAVMF (Rossiyskiy Gosudarstvennıy Arhiv Voyenno-Morskogo Flota), Fond. 417, Op. 1,Delo 1516.L.47-48ob.

RGAVMF (Rossiyskiy Gosudarstvennıy Arhiv Voyenno-Morskogo Flota), Fond. 417, Op. 1,Delo 1481.L. 410-412.

RGAVMF (Rossiyskiy Gosudarstvennıy Arhiv Voyenno-Morskogo Flota), Fond. 417, Op. 1,Delo 1516. L.51-52ob.

RGAVMF (Rossiyskiy Gosudarstvennıy Arhiv Voyenno-Morskogo Flota), Fond. 417, Op. 1,Delo 1516. L.53-53(ş)ob.

B- Yayımlanmış Belgeler

Demirel, M. (2002). Muammer Demirel, Ermeniler Hakkında İngiliz Belgeleri (1896-1918) British Documents on Armenians, Ankara: Yeni Türkiye Yay.

Hüseyin Nazım Paşa, (1998). Ermeni Olayları Tarihi, C.I-II, Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müd. Yay.

Osmanlı Belgelerinde Ermeni-Fransız İlşkileri (1879-1918), (2002). Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müd., Osmanlı Arşivi Daire başkanlığı Yay.

Osmanlı Belgelerinde Ermeni-Rus İlişkileri (1879-1918), (2006). Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müd., Osmanlı Arşivi Daire başkanlığı Yay.

Osmanlı Belgelerinde Ermeni İsyanları, (2009). Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müd., Osmanlı Arşivi Daire başkanlığı Yay.

B-Araştırma-İnceleme ve Kaynak Eserler

Çalık, R. (2000). Alman Kaynaklarına Göre II. Abdülhamit Döneminde Ermeni Olayları, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Doğan, O. (2008). Ermeni Komiteleri Hınçak ve Taşnaksütun (Rus Adalet Bakanı Y. Muravyev'in Ermeni Komitelerine İlişkin Raporu, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 307-328.

Doğan, Ş. (2017) Rusya’nın İstanbul’u Ele geçirme Planında İlginç Bir Teklif: İdare-İ Mahsusa Vapurlarını Satın Alma Önerisi Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 3, 103-116.

Edhem Eldem, “26 Ağustos 1896 “Banka Vakası” ve 1896 “Ermeni Olayları””, Tarih ve Toplum Yeni Yaklaşımlar, 5 (Bahar 2007), ss. 113-146.

Eraslan, H. (2016), Osmanlı Bankası Baskını’nın (1896) Osmanlı Ermeni Basınında Ele Alınışı, (Doktora Tezi).

Garo, A. (2015). Osmanlı Bankası Baskını Armen Garo’nun Anıları, İstanbul: Belge Yay.

Gürün, K. (1988). Ermeni Dosyası, Ankara: Bilgi Yay.

Hocaoğlu, M. (1976). Arşiv Vesikalarıyla Tarihte Ermeni Mezalimi ve Ermeniler, İstanbul: Anda Dağıtım Yay.

Karacakaya, R. (2004). Belgelerle Türk-Fransız-Ermeni İlişkilerine Genel Bir Bakış (1878-1914), Osmanlı Araştırmaları (The Journal of Ottoman Studies), XXIV, 181-212.

Koçaş, S. (1967). Tarih Boyunca Ermeniler ve Selçuklulardan beri Türk-Ermeni İlişkileri, Ankara: Truva Yay.

Kurat A.N. (2011). Türkiye ve Rusya, Ankara: TTK Yay.

M. G. Nersisyan, (1980). İstoriya Armyanskogo Naroda, Yerevan: İzd.: Yerevanskiy Universitet.

Nalbandian, L. (1963). The Armenian Revolutionary Movement, Berkeley and Los Angeles: University of California Press.

Oganesyan, E. (1991). Vek Borbı, T.:I, , Münxen-Moskva, İzd.: FENİKS

Öke, M.K. (t.y.) Yüzyılın Kan Davası Ermeni Sorunu, 6. Baskı, İstanbul: İrfan Yay.

Sertçelik, S. (2009). Rus ve Ermeni Kaynakları Işığında Ermeni Sorununun Ortaya Çıkış Süreci 1678-1914, Ankara: TBMM Kültür Sanat ve Yayın Kurulu Yay.

Uras, E. (1950) Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, Ankara: Yeni Matbaa

Yavuz F. (2015), Osmanlı Devleti’nde Ermeni Terörü 1896 Osmanlı Bankası Basını, Ankara: TTK Yay.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.