ORTA ÇAĞ MACAR KRALLIĞI’NDA SEKELLERİN ASKERÎ FAALİYETİ ve OSMANLI-MACAR MÜCALESİNDEKİ KONUMU / MILITARY ACTIVITY OF THE SZEKLERS IN THE MIDDLE AGES HUNGARY KINGDOM AND THEIR POSITION IN THE OTTOMAN-HUNGARY STRUGGLE

Pınar YİĞİT TÜRKER

Öz


Türk soylu kavimler arasında adı geçen Sekeller, Orta Çağ Macar Krallığı’nda Macar ordusunun hafif süvari tabakasını oluşturmuştur. Sekeller, Orta Çağ boyunca Macar ordusunda daha çok savaşçı özellikleriyle ön plana çıkmıştır. Türk bozkır savaş geleneğinde sonradan katılan halkların savaş öncesi ordunun keşif seferlerini yerine getirme, gözcülük faaliyetleri ve ordunun önünden gitme, savaş sonrası ise ordunun arkasını kollama görevi Macar ordusunda Sekeller tarafından sağlanmıştır. Ayrıca dönemin kaynakları onların genel olarak doğu sınır bölgelerinde kaldığından ve sınır koruma rollerinden bahseder. Günümüz Romanya toprakları dahilinde bulunan Transilvanya’da (Osmanlı’da Erdel) yaşayan Sekeller, barış zamanı içeride, savaş zamanı ise orduda ön muhafız ve sınır koruma vazifelerini uzun zaman sürdürmüşlerdir. Bu vazifeleriyle ayrıcalıklı statünün sahibi olmuşlardır. Ayrıca batılı vakanüvislerin dikkatinden kaçmamışlar, usta savaşçılar olarak nitelendirilmişler ve Avrupa’da okçuluktaki yetenekleriyle bilinmişlerdir. Osmanlı Devleti’nin Balkanlara girmesinden sonra kaderleri onları Macar kralının yanında olmaya zorlamıştır. Ordudaki askeri başarıları sayesinde Macar krallarının özgür, müttefik ve sevilen bir halkı olmuşlardır.


Anahtar Kelimeler


Orta Çağ Macar Krallığı, Macar, Sekel, Erdel.

Tam Metin:

PDF

Referanslar


Asztalos, M. (1936). Erdély Története, A Történeti Erdély, Ed. Miklós Asztalos, Kiadja Az Erdélyi Féerfiak Egyesülete, Budapest.

Balás, G. (1984). A Székelyek Nyomában, Budapest.

Bilge, S. M. (2010). Osmanlı’nın Macaristanı, Kitabevi Yayınları, İstanbul.

Çoban, E. (2005). Ana Hatlarıyla Erken Dönem Macar Ortaçağına Bir Bakış, Balkanlar El Kitabı, C. I Tarih, Der. Osman Karatay, Bilgehan A. Gökdağ, Ankara, ss. 164-183.

Erdély Története Három Kötetben A Kezdetektől 1606-IG, (1987). Ed. László Makkai; András Mócsy, Akadémiai Kiadó, C. I, Budapest.

Garda, D. (1994). Székely Hadszervezet és Faluközösség, Gyergyószentmiklós.

Güngörmüş, N. (2010). Macaristan’da değişim ve demokrasiye geçiş (1989-2009), KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Vakfı, Ankara.

Györffy, G. (1959). Tanulmányok A Magyar Állam Eredetéröl, Budapest.

Heper, Y. (2020). Osmanlı Devleti ve Eflak-Boğdan İlişkileri (1574-1634), Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Uşak.

İnalcık, H. (2006). Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600), İstanbul.

Jorga, N. (2005). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi (1300-1451), C. 1, Çev. Nilüfer Epçeli, İstanbul.

Kálnoky, N. (2019). The Szekler Nation and Medieval Hungary: Politics, Law and Identity on the Frontier, trans. Farkas Kálnoky, London and New York: Bloomsbury Academic.

Károly, S. (1872). Székely Oklevéltár I (1211—1519), Magyar Történelmi Társulat, Kolozsvár.

Kordé, Z. (1991). A Székelyek A XII. Századi Elbeszélő Forrásokban. Acta Historica, C. 92, ss.17-24.

Kordé, Z. (2001). A Középkori Székelység Krónikák és Oklevelek a Középkori Sékelyekről, Csíkszereda.

Kordé, Z. (2005). Megjegyzések A Székely İspánok 1467 Előtti Katonai Szerepéhez, Hadtörténelmi Közlemények, ss. 721-732.

Molnar, E. (1949). A Magyar Társadalom Története Az Őskortól Az Árpádkorig, Budapest.

Öz, A. (2021). Orta Çağ’da Macarlar ve Sekeller, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Ankara.

Szádeczky-Kardoss, L. (1927). A Szekely Nemzet Története es Alkotmánya, Budapest.

Szilágyi, S. (1866). Erdélyország Története, C. I, Pest 1866.

Uzunçarşılı, İ.H. (2006). Osmanlı Tarihi, C. II, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.

Vásáry, İ. (2018). Kumanlar ve Tatarlar Osmanlı Öncesi Balkanlar’da Doğulu Askerler (1185-1365), Çev. Ali Cevat Akkoyunlu, İstanbul.

Yiğit Türker, P. (2022). Orta Çağ Erdeli’nde Hâkim Unsurlar ve Sekeller, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Ankara.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.