Yaşam Çiçeği ve Osmanlı Cami Mimarisine Yansımaları / Flower of Life and Its Reflections on Ottoman Mosque Architecture

Öz

İnsanoğlu yaşadığı süreç boyunca, tanrıları, kralları, inançları, doğanın güçleri, kutsal veya kendisinden üstün gördükleri birçok şey için çeşitli semboller atfetmiş veya simgeler oluşturarak onlara bağımlı kalmışlardır. Bu bağlılığı da nesiller boyunca ortaya koydukları eserlerine üzerine işledikleri sembollerle geleceğe aktarmışlardır. Asya başta olmak üzere Afrika ve Avrupa kıtasında karşılaşılan “Yaşam Çiçeği” ise kültleşmiş mevcut simgelerin arasında ayrı bir öneme ve yere sahiptir. Dünya sanatının ortak motiflerinden olan aslan, kartal, ejder ve hayat ağacı gibi yaşam çiçeği de ortak bir dilin, inancın yansıması ve sanatta karşılık bulması şeklinde yorumlanabilir.

Anadolu coğrafyasında yapılan çalışmalar irdelendiğinde yaşam çiçeğiyle sıkça karşılaşılmaktadır. Bu motif için genellikle rozet çiçek, rozet, yıldız, yıldız çiçeği, gülbezek gibi isimler ortaya konulmuş veya herhangi bir isim verilmeden göz ardı edilmiştir. Asya’dan Avrupa’ya kadar geniş bir kıta sahanlığına yayınlan motifin doğru adlandırılması ve diğer ülkelerdeki örnekleriyle bağlantısının kurulması oldukça önem teşkil etmekte, tıpkı yukarıda sayılan bazı motifler gibi literatürde yerini alması gerektiği düşünülmektedir.