Cumhuriyetin Kurucu Neslinden Bir Öğretmen Portresi Rifat Rami (Arıncı) / The Portrait of a Teacher from the Founding Generation of the Republic

Öz

Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı Devleti’nin son yüzyılı şartlarının ve özellikle on yıllık savaş sürecinin ortaya çıkardığı bir neticedir. On dokuzuncu yüzyılın son yıllarında doğanlar bu tarihin şahidi ve bazıları kahramanları olmuşlardır. Rifat Rami (Arıncı) bu nesilden bir şahsiyettir. Birinci Dünya Savaşı sebebiyle tahsili yarım kalmış, esaret hayatı yaşamış, Mütarekeden sonra memleketi Çorum/İskilip’te Milli Mücadele’ye hizmet etmiştir. Sakarya Savaşı’nın hemen sonrasında o bir öğretmendir. Cumhuriyetin ilanından sonra ihtiyaç olan yeni nesilleri yetiştirmek ve vatandaş kimliği oluşturmak için sadece mektep ortamında değil; Türk Ocağı ve Halkevleri gibi kurumların çatısı altında faaliyetlerde bulunmuştur. Yayımlanmasında büyük emeğinin olduğu Kurtuluş Yolu adlı dergide eğitim/öğretime dair yazılar kaleme almış, şiirler yazmıştır. Cehalet ve taassupla mücadele etmiş, öğretimde birliği savunmuş, mektep ve kütüphanenin önemine dikkat çekmiştir. Halkevindeki faaliyetleri ile bölgenin tarihine, dil ve edebiyatına katkı sağlamıştır. Erken Cumhuriyet yıllarında, halkın içinden birisi, bir aydın ve bir öğretmen olarak omuzlarına yüklenmiş vazifeyi idrak etmiş ve yerine getirmeye çalışmıştır. Bu araştırmanın ortaya çıkmasına, kendisinin oluşturduğu ve ailesinin muhafaza ettiği belge, yazı ve fotoğraflar da özgün bir katkı sağlamıştır.