Karamanoğlu II. İbrahim Beyin Osmanlı Sultanı II. Murad’a Vermiş Olduğu Ahidnâme

Öz

İlk olarak 1361 yılında dostane bir şekilde başlayan Osmanlı-Karamanlı münasebeti, Osmanlıların
Anadolu’da yayılarak, Karaman hudutlarına dayanmaları ile gerginleşmiş, 1386 yılında
ilk muharebenin yapılmasıyla askerî ve siyasî mücadele dönemi başlamıştır. Siyâsî mücadelenin
en yoğun yaşandığı dönem Karamanoğlu II. İbrahim Beyin (1423-1464) iktidarda olduğu
dönemdir. Bu dönemde; Rumelide Haçlı ittifakı, Anadolu’da da Karaman-oğlu ile aynı
anda uğraşmaktan bunalan Osmanlı sultanı II. Murad, İslam alimlerine müracaat ederek,
Karaman-oğlu İbrahim Bey hakkında fetva istemiş ve almış olduğu fetvalarla Karaman üzerine
yürüyerek, İbrahim Bey’ in yaptığının kat kat acısını çıkarmıştır. Çok zor durumda kalan İbrahim
Bey, zevcesini ve veziri Server Ağa’ yı ve müftüsü Sarı Yakub’u sulh akdi için göndermiş
ve ‘Sevgend-nâme’ (ahid-nâme) vermeye mecbur kalarak, Sultan Murad’ın ağır şartlarını
kabul etmiştir.
Ahidnâme, Sevgendnâme veya Musâlaha gibi isimler ile anılan belgenin tespit edilebilmiş iki
nüshası vardır. Bunlardan Paris Milli Kütüphanesinde bulunan nüsha, 1937 yılında, İ. Hakkı
Uzunçarşılı tarafından yayınlanmıştır. Çalışmamıza konu olan ikinci nüsha ise Konya İzzet
Koyunoğlu Müzesinde, 13998 numarada kayıtlı bir mecmuanın içerisinde yer almaktadır. Söz
konusu ahidnâmenin her satırında Karamanoğlu II. İbrahim Beyin ne kadar zor durumda
olduğu açıkça görülür. Osmanlı sultanına övgülerle başlayan metnin tamamında; padişaha
bağlılık ve sadakat vurgulanmakta ve padişah, cihan padişahı, sözleri de emr olarak değerlendirilmektedir.