Tiyatro Eserlerinde Halide Edip Adıvar

Öz

Son yõllarda Kurtuluş Savaşõnõ konu edinen birçok oyun yazõlmõştõr. Oyun yazarlarõmõz bu büyük
mücadeleyi çeşitli yönlerden ele almõşlardõr. Bu sõrada da Kurtuluş Savaşõna katõlan gerçek
kahramanlarõn hayatlarõndan kesitler vermişlerdir. Halide Edip Adõvar, Kurtuluş Savaşõna katõlmõş
bir yazarõmõzdõr. Dolayõsõyla kimi oyunlarda ondan da bahsedilmiştir.
Halide Edip Adõvar, kadõn romancõlarõmõzõn en ünlülerinden birisidir. Bu yüzden onun hayatõ
birçok oyun yazarõmõzõn dikkatini çekmiştir Özellikle çocukluğu, okul yõllarõ, evlilikleri, yazarlõğa
başlayõşõ, vatan savunmasõna katõlmõş olmasõ, oyun yazarlarõna ilgi çekici gelmiş ve bunlarõ
oyunlarõna yansõtmõşlardõr. Bilhassa ülkemizin düşman istilâsõndan kurtarõlmasõ yolundaki
gayretlerinden hep övgüyle söz edilmiştir. Halide Edip, Orhan Asenanõn ilk oyunu olan 16 Mart
1920de, daha çok Kurtuluş Savaşõna katõlma aşamasõndan itibaren yer almõştõr. Selim İlerinin
Allaha Ismarladõk Cumhuriyetinde ise dönemin en ünlü üç kadõnõn hayatõndan kesitler
aktarõlmõştõr. Bu ünlü üç kadõnõn ilki, Atatürkün eşi Latife Hanõm, ikincisi Halide Edip Adõvar, bir
diğeri de tiyatro tarihimizde sahneye ilk çõkan Müslüman Türk kadõnõ Afife Jaledir. Güngör
Dilmen de Hâkimiyet-i Milliye Aşevinde, Halide Edipi, Ankaraya gelişinden itibaren anlatõr ve
onu pek çok olayõn tanõğõ olarak gösterir. Recep Bilginer ise Savaştan Barõşa, Aşktan Kavgaya
adlõ oyununda, savaşõn hemen ertesindeki gelişmelere õşõk tutar. Bilgesu Erenus onu, Halidede
çocukluğundan başlayarak bütün korkularõyla birlikte verir. Çelişkilerini, zaaflarõnõ, meziyet ve
gayretlerini anlatmaya çalõşõr. Sonuç olarak Halide Edip en detaylõ ve canlõ bir şekilde Halidede
karşõmõza çõkar. Halide Edipten bahseden oyunlarõn bütünü elden geçtiği zaman, onun hayatõnõn
bütün güzellikleri ve kõrgõnlõklarõyla işlendiği görülür. Eserlerde birçok yönüyle yaşatõldõğõ anlaşõlõr.
Sadece yurtdõşõndaki yaşayõşõ ile yurda döndükten sonraki hayatõ hakkõnda yeterli bilgi sahibi
olamayõz. Bunun da oyun yazarlarõmõza teatral gelmediği kanaatindeyiz.