Bilge Kağan Yazıtındaki Karagan Kısıl Adı ve Yeri Üzerine Düşünceler

Öz

Bilge Kağan yazıtının doğu yüzünün 37. satırında geçen Karagan Kısıl adı çeşitli şekillerde
okunmuş ve anlamlandırılmıştır. Bu makalede Karagan’ın -gAn+ ekiyle; kısıl’ın ise kıs- fiilinden
-l+ ekiyle kurulmuş olduğu çeşitli örnekler verilerek belirtildi. Moğolların Gizli Tarihi’nde
geçen ve Selenge ırmağı civarında olduğu bildirilen Hara’un-habçal ‘Haraun geçidi’ ile bir
ve aynı olabileceği dikkatlere sunuldu. Terhin (Taryat) yazıtının batı yüzünün 4. satırındaki
Karaga’nın da Selenge ırmağı civarında bulunduğu ve büyük bir olasılıkla Selenge’nin kollarından
biri olan Haraa gool (Haraa ırmağı) veya Hara’un dağları olduğu ve aynı bölgede olması
dolayısıyla Karagan Kısıl ile ilişkili olduğu önerildi.