Tanzimat Döneminde Bir Devlet Politikası Olarak Osmanlıcılık

Öz

Avrupa’yı sarsan Fransız İhtilali Osmanlı Devletini de etkiledi. Batı’da gelişen milliyetçilik, kültür ve ulus devlet anlayışı, Osmanlı Devleti’nin Rumeli’de yaşayan gayrimüslim
toplulukları üzerinde büyük tesir meydana getirdi. Siyasî, idarî ve askerî pek çok sorunu
olan Osmanlı Devleti, yeni bir sorunla karşı karşıya geldi.
Osmanlı Devleti gelişen milliyetçilik fikrine karşı planlı ve programlı alternatif hiçbir çözüm yoluna sahip değildi. Fakat II. Mahmut devrinde uygulamaya konulan bir dizi tedbirler Tan-zimat döneminde de devam ettirilince ortaya yeni bir anlayış çıktı. Kısaca Osmanlıcılık denilen bu düşünce ile gayrimüslimlerin Osmanlı Devleti çatısı altında birleştirilmesi amaçlandı.
Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı, 1868 Vatandaşlık Kanunu ve ilk anayasa Kanun-ı Esasi-de Osmanlıcılık düşüncesinin izlerini görmek mümkündür. Devletin gayrimüslimleri bir ara-da tutma düşüncesi ve Osmanlıcılık politikası gayrimüslimler tarafından kabul görmemiş politika başarısızlıkla sonuçlanmıştır.