Tezkire Yazarı Rıza ve Nazmen Verilmiş Fetvâları

Öz

Osmanlı’da beş asırlık bir sürede 129 şeyhülislâm görev yapmış ve verdikleri fetvâlar
birçok meselenin çözümünde önemli rol oynamıştır. Fetvâ, bir meselenin hükmünün
şeyhülislâm veya müftü tarafından araştırılarak ortaya konulması işlemidir. Osmanlı’da
fetvâ verme yetkisi şeyhülislâmlığa ait olmuş ve taşralarda da müftüler bu makama bağlı
olarak bu işi yürütmüşlerdir. Şeyhülislâm veya müftülerin verdikleri fetvâlar genellikle
mensur olmuş, ama az da olsa nazmen verilenlerine rastlanmıştır. Çoğu, aynı zamanda
divan şairi olan şeyhülislâmlarca verilen bu fetvâlarda sanat gayesi pek güdülmemiş ve
sorulan meseleye kısaca cevap verilmiştir. Elimizdeki manzum fetvâların büyük bir kısmı
şeyhülislâmlara ait olup sadece üç tanesi taşrada görev yapmış bir müftü tarafından
yazılmıştır. Bu müftü, 17.yüzyılda çeşitli yerlerde kadılıklar yapmış ve Rıza Tezkiresi adlı
biyografik eseriyle tanınmış olan Seyyid Mehmed Rıza’dır. Bu makalede, bugüne kadar
daha çok tezkiresiyle tanınmış olan Seyyid Mehmed Rıza’nın manzum fetvâları incelenip
tanıtılmaktadır.
•