Şeyhülislâm Bahâî Mehmed Efendi'nin Manzum Fetvaları

Öz

Osmanlı’da fetvâların da manzum hâlde verildiği görülmekte ve bu durum klasik Türk
edebiyatı içinde farklı bir edebî türün ortaya çıkmasına vesile olmaktadır. Divan şairleri içinde
mühim bir yeri bulunan şeyhülislâmlardan bazıları fetvâlarını manzum hâlde de vermişlerdir.
Bir meselenin hükmünün müftü (şeyhülislâm) tarafından araştırılarak verilmesi işlemi olan
fetvâ; yiğit, genç, kavî anlamındaki fetâ kelimesinden türemiş ve müşkil bir meselenin verilen
cevapla güçlü bir şekilde izahının yapılmasını da anlatmıştır. Osmanlıda şeyhülislâmların
verdikleri fetvâlar genellikle Türkçe ve mensur olmakla beraber az da olsa manzum hâlde
verilmiş olanlarına rastlanmaktadır. Manzum hâlde verilmiş fetvâlar bir süs gibi, fetvâ
kitaplarında yer almışlardır. Her birisi usta bir divan şairi olan şeyhülislâmların kaleminden
çıkmış bu fetvâlar, bir edebî tür olma vasfını da taşımaktadır. Manzum hâlde fetvâ vermiş
şeyhülislâmların başında, divan sahibi mühim bir şair olan Bahâî Mehmed Efendi gelmektedir.
Bu makalede, onun manzum fetvâlarından tespit edilen beş örnek sunulmaktadır.