TÜRKÇEDE EMİR-İSTEK KİPİ VE YABANCILARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİ / IMPERATIVE-SUBJUNCTIVE MOOD IN TURKISH AND TEACHING TURKISH TO FOREIGNERS

İnan GÜMÜŞ

Öz


Öz

Yabancılara Türkçe öğretimi, günümüzdeki popülerliğine karşın birçok sorunu da beraberinde getirmiştir. Bunların başında Türkçenin gramerindeki tasnif, tanımlama ve işlev sorunu gelmektedir. Özellikle kimi gramer konularının yabancı uyruklulara anlatımında güçlük çekilmektedir. Bu sorunların ortaya çıkmasındaki temel gerekçelerden birisi, Türk dil bilgisinin yeterince iyi işlenememesidir. Böylece Türk gramerindeki bu sorunlar Türkçeyi yabancı dil olarak öğretmede de gözlenmektedir. Emir ve istek kipi, birleşik zamanlı çekimler (fiillerin iki kipli çekimi), adlaştırma (-mAk, -mA, -(y)Xş) gibi konuların yabancı uyruklulara anlatılmasında karışıklık meydana gelmektedir. Emir ve istek kipi de Türkçenin tarihsel ve çağdaş gramerlerindeki tartışmalı konulardandır. Dolayısıyla bu tartışmalı konuların yabancılara anlatımında da problemler ortaya çıkmaktadır. Bu makalede istek ve emir kipiyle ilgili genel bilgi verilmiş, Türkçenin tarihsel dönemlerinde ve standart Türkiye Türkçesindeki kullanım sıklıkları ve işlevlerine değinilmiş ve genel bir çerçeve çizilerek çözüm önerisi getirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler


Türkçe öğretimi, dil bilgisi sorunları, emir kipi, istek kipi, işlev.

Tam Metin:

PDF

Referanslar


ASLAN, Sema (2007). “İstek Kipliği, Gerçeklik, Gerçekleştirilebilirlik”, VIII. Uluslararası Dil, Yazın ve Deyişbilim Sempozyumu Bildiri Kitabı I, Konya, 581-590.

BANGUOĞLU, Tahsin (2007). Türkçenin Grameri, TDK Yay., Ankara.

DEMİR, Nurettin-YILMAZ, Emine (2006). Türk Dili El Kitabı, Grafiker Yay., Ankara.

DEMİR, Nurettin-ASLAN, Sema (2010). “Sıklık Kopyası Örneği Olarak İstek Eki –(y)A”, Turkish Studies, Volume 5/4, s. 276-290.

ECKMANN, Janoss (2005). Çağatayca El Kitabı, Çev.: Günay Karaağaç, Akçağ Yay., Ankara.

ERASLAN, Kemal (2012). Eski Uygur Türkçesi Grameri, TDK Yay., Ankara.

ERCİLASUN, A. Bican (2011). “Türkçede Emir ve İstek Kipi Üzerine”, Türk Gramerinin Sorunları Toplantısı Bildirileri, Birleştirilmiş Birinci Baskı, TDK Yay., Ankara, s. 61-66.

ERGİN, Muharrem (2004). Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yay., İstanbul.

HACIEMİNOĞLU, Necmettin (1997). Harezm Türkçesi ve Grameri, TDK Yay., Ankara.

HACIEMİNOĞLU, Necmettin (2008). Karahanlı Türkçesi Grameri, TDK Yay., Ankara.

KARAMANLIOĞLU, A. Fehmi (1994). Kıpçak Türkçesi Grameri, TDK Yay., Ankara.

KOMİSYON (2014). Yeni Hitit I Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı, Editör: N. Engin Uzun, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.

KORKMAZ, Zeynep (2007). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), TDK Yay., Ankara.

TEKİN, Talat (2000). Orhon Türkçesi Grameri, Sanat Kitabevi – Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi, Ankara.

TOPARLI, Recep (1984). Kıpçak Türkçesi Grameri, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Ders Notları: 34, Erzurum.

ÖZKAN, Mustafa (1999). “Tarihî Türkiye Türkçesi Metinlerinde İstek Eki -a/-e’nin Kullanılışı Üzerine”, Eski Türkiye Türkçesi Toplantısı - Bildiriler, TDK Yay., Ankara 2007, s. 83-113.

ÖZKAN, Mustafa (2000), Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, Aydın Kitabevi, İstanbul.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.