KLÂSİK TÜRK ŞİİRİNDEKİ LEYL MAZMUNUNDAN MODERN TÜRK ŞİİRİNDEKİ LEYL İMGESİNE: MEHMET AKİF’İN KALEMİNDEN LEYL ŞİİRİ / FROM THE LEYL MAZMUN IN THE CLASSICAL TURKISH POETRY TO THE LEYL IMAGE IN MODERN TURKISH POETRY: MEHMET AKIF’S “LEYL” POEM

Şevkiye KAZAN NAS

Öz


Bütün zamanların en güzel aşk hikâyesi olarak kabul edilen Leylâ vü Mecnûn hikâyesinin Leylâ’sı klâsik Türk şiirimizden modern Türk şiirine pek çok şaire ilham olmuş ve şiirde mazmun veya imge olarak kullanılagelmiştir. Gelenekten büyük oranda istifade eden modern Türk şairleri, şiirlerinde tasvir ettiği kadının adını Leylâ koyarlarken klâsik Türk şiirindeki Leylâ ve Mecnûn hikâyesinin kadın kahramanı Leylâ’nın güzel kadın imajından faydalanmak ve kendi hayatlarıyla özdeşleştirmek istemişlerdir.

Çalışmamızda Leylâ mazmununun klâsik Türk şiirinden modern Türk şiirine kadar nasıl ele alındığı sunulduktan sonra Mehmet Akif Ersoy’un “Leylâ” şiiri açıklanmış ve Leylâ imgesinin nasıl kullanıldığı incelenmiştir.


Anahtar Kelimeler


Klâsik Türk şiiri, mazmun, imge, Leylâ, Mehmet Akif Ersoy

Tam Metin:

PDF

Referanslar


AKAY, Hasan (2006, Aralık), “Âkif’in ‘Gece’sini Gündüz Eden Sır: Sözde ‘Şiir’ Gözde’ Leylâ”, Yedi İklim, (201):57-60.

AKSAN, Doğan (2004), “İmge”, Cumhuriyet Döneminden Bugüne Örneklerle Şiir Çözümlemeleri, Ankara: Bilgi Yay.

AKSAN, Doğan (2013), Şiir Dili ve Türk Şiir Dili, Ankara: Bilgi Yay.

AKTAŞ, Şerif (2008), “Mehmet Âkif ve İnsan”, Hece, Mehmet Akif Özel Sayısı, Ankara.

AKÜN, Ömer Faruk (1994), “Divan Edebiyatı” Mad. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C.9: 389-424.

ALİYEV, Sabir (1996), “Leylî ile Mecnûn”da Şairin Tanrı ve İnsan Sevgisi”, Fuzûlî Kitabı 500. Yılında Fuzûlî Sempozyumu Bildirileri, 24-26 Ekim 1996, İstanbul: Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yay.: 245-247.

AYDEMİR, Yaşar (2000), Behiştî Divanı, Ankara: MEB Yay.

COŞKUN, Menderes (2007), Sözün Büyüsü Edebî Sanatlar, İstanbul: Dergâh Yay.

ÇANTAY, Hasan Basri (1996), Âkifnâme (Mehmet Akif), İstanbul: Ahmet Sait Matbaası.

ÇİFTÇİ, Sinan (2008, Summer), “Mehmet Akif’in Şiirinde Kavlî Dua” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi (1/4):114-128.

DEMİREL, Şener (2007), “Mazmundan İmgeye Bir Yolculuk”, A.Ü. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, C.2, S.2:138-151.

DENİZ, Sebahat (2008), “Şairlerin Gizli Dili: Mazmun”, Kültür Tarihimizde Gizli Diller ve Şifreler, (Ed. Emine Gürsoy Naskali, Erdal Şahin), İstanbul: Picus Yayıncılık.

DOĞAN, Muhammed Nur (2010), Fuzûlî - Leylâ ve Mecnûn, İstanbul: Yelkenli Kitabevi.

DURMUŞ, Mithat (2014), “Gölgeden Aydınlığa: Bir Bilinç sağaltımı Olarak Mehmet Akif Ersoy”, Mehmet Âkif ve Gölgeler, Ankara: Türkiye Yazarlar Birliği Yay.

DÜZDAĞ, M.Ertuğrul (1984), Mehmet Akif, Safahat, İstanbul: İnkılap Yay.

DÜZDAĞ, M.Ertuğrul (1988), Mehmet Akif, İstanbul.

ERBAY, Nazire (2015), Klasik Türk Şiiri Gazellerinde Leyla, İstanbul: Fenomen Yay.

ERCİLASUN, Bilge (1988), “Bülbül ve Leylâ”, Türk Kültürü, S.88, Ankara.

ERSOYLU, İ.Halil (1989), Cem Sultan’ın Türkçe Divanı, Ankara: AKM Yay.

FEDAİ, Özlem (2014), “Mehmet Akif’in Mısır’daki Mağarasından Yansıyan: Gölgeler”, Mehmet Âkif ve Gölgeler, Ankara: Türkiye Yazarlar Birliği Yay.

GENÇ, İlhan (2006), Leylâ ile Mecnûn’un İki Şairi Fuzuli ve Sezai Karakoç, İstanbul: Şule Yay.

HANÇERLİOĞLU, Orhan (1992), Türk Dili Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi.

İPEKTEN, Haluk (1997), Nâilî Hayatı, Edebî Kişiliği ve Bazı Şiirlerinin Açıklamaları, Ankara: Akçağ Yay.

KARACA, Şeyma (2014), “İslâm Medeniyetinin Çöküşü Karşısında Mehmet Akif’in Şiirlerinde Umut ve Umutsuzluk”, Mehmet Âkif ve Gölgeler, Ankara: Türkiye Yazarlar Birliği Yay.

KARAKOÇ, Sezai (2002), Çıkış Yolu II, Medeniyetimizin Dirilişi Dört Konferans, İstanbul: Diriliş Yay.

KAZAN NAS, Şevkiye (2011), Celîlî Divanı, Isparta: Fakülte Kitabevi.

KILIÇ, Filiz (1996), “Osmanlı Hanedanından Bir Şair: Şehzade Korkut”, Bilig, S.2, Ankara.

LEVEND, Agâh Sırrı (1959), Arap, Fars ve Türk Edebiyatlarında Leylâ ve Mecnûn Hikâyesi, Ankara: Türkiye İş Bankası Yay.

MENGİ, Mine (2000), “Divan Şiir Dilindeki Mana, Mazmun, Nükte Kelimeleri Üzerine Bir Değerlendirme”,“Mazmun Üzerine Düşünceler” Divan Şiiri Yazıları, Ankara: Akçağ Yay.

Muallim Naci (1995), Lugat-ı Naci, İstanbul: Çağrı Yay.

ÖZCAN, Nezahat (2010), Türk Şiirinde Leyla, Ankara: Birleşik Yay.

PALA, İskender (1993), “Mazmunun Mazmunu”, ODŞÜM, (Hzl. Mehmet Kalpaklı), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

PARLATIR, İsmail (2006), Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Ankara: Yargı Yay.

SARIÇİÇEK, Mümtaz (2014), “Gölgeler’de “Gölge” Arketipi, Mehmet Âkif ve Gölgeler, Ankara: Türkiye Yazarlar Birliği Yay.

TÖKEL, Dursun Ali (2008, Ocak),“Mehmet Akif’in Divan Şiirine Bakışı”, Hece (Mehmet Akif Özel Sayısı), S.133.

TURİNAY, Necmettin (2009), “Âkif’in Leylâ-yı Vicdan’ı”, Mehmet Akif Milli Mücadele ve İstiklal Marşı, Ankara: Türkiye Yazarlar Birliği.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.