TAŞKIN PAŞA (DAMSA) KÜLLİYESİ İÇERİSİNDE YER ALAN HIZIR BEY TÜRBESİNDEKİ SANDUKALAR / THE SARCOPHAGI IN THE HIZIR BEY SHRİNE LOCATED IN THE TAŞKIN PAŞA (DAMSA) COMPLEX

Alper ALTIN

Öz


Anadolu Selçukluları ile mamur edilmeye başlanan İslam şehirleri, Selçukluların yıkılması ile birlikte ortaya çıkan Beylikler döneminde de imarına devam ettirilmiştir. Türk kültürünün ve sanatının yansıması olan eserler Anadolu’nun dört bir tarafını süslemiştir. Karaman merkezli kurulan Karamanoğulları kendilerini Selçuklular’ın varisi olarak görmüş ve sanat üslubunu devam ettirmek istemişlerdir. Karamanoğullarının hüküm sürdüğü şehirlerde (Konya, Karaman, Niğde, Kayseri, Antalya, Mersin, Nevşehir, Aksaray) cami, mescit, medrese, kümbet, kervansaray, hamam, köprü ve çeşme gibi pek çok eseri günümüze gelmiştir. Nevşehir Damsa’da Taşkınpaşa Külliyesi içerisine yaptırmış oldukları Hızır Bey Türbesi, Ürgüp İbrahim Bey Camisi ile birlikte Karamanoğullarının bölgede imzasıdır. Baldaken tarzdaki türbede dört sanduka yer almaktadır. Bunların üçü özgün biri sonradan getirilmiştir. Kitabelerine göre bunlar Hızır Bey, Hasan ve İlyas Bey’e aittir. Çalışmamızda söz konusu türbe kısaca tanıtılacak ve asıl olarak sandukalar incelenecektir. Türk sanatında sandukaların yeri ve önemi çizim ve Fotoğraflar ile belgelenerek belirtilmeye çalışılacaktır.


Anahtar Kelimeler


Nevşehir, Karamanoğulları, Türbe, Sanduka, Mimari, Süsleme

Tam Metin:

PDF

Referanslar


Anonim (1973), Cumhuriyetin 50. Yılında Vakıflar, Ankara.

ARIK, M. Oluş (1969), “Erken Devir Anadolu-Türk Mimarisinde Türbe Biçimleri” Anadolu (Anatolia), XI, Ankara: 57-100.

ARSEVEN, Celal Esad (1983), “Sanduka”, Sanat Ansiklopedisi, 4, İstanbul: 1764.

BARIŞTA, H. Örcün (1999), “Konya İnce Minaresi‘ndeki 15-16. Yüzyıl Sembolik Lahitlerden Örnekler”, XII. Türk Tarih Kongresi, III, Ankara, 1073-1077.

BOZKURT, Nebi (2009), “Sanduka”, TDVİA, 36, İstanbul: 102-104.

ÇİFTÇİOĞLU, İsmail (2001), “Ürgüp'ün Taşkınpaşa (Damsa) Köyü'nde Karamanlı Devri Eserleri”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, III, 2, Afyon: 17-22.

DEMİRİZ, Yıldız (2004), İslam Sanatında Geometrik Süsleme, İstanbul.

DENKNALBANT, Ayşe (2011), “Taşkın Paşa Külliyesi”, TDVİA, 40, İstanbul: 149-151.

DÜLGERLER, Osman Nuri (2006), Karamanoğulları Dönemi Mimarisi, Ankara.

ERAVŞAR, Osman (1993), Ürgüp ve Çevresindeki Türk-İslam Yapıları, Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).

KARAMAĞARALI, Beyhan (1992), Ahlat Mezar Taşları, Ankara.

KILCI, Ali (1992), “Türkiye'deki XIV. ve XV. Yüzyıllara Ait Baldaken Tarzı Denen Türbeler”, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).

ORAL, Mehmet Zeki (1962), “Anadolu’da San’at Değeri Olan Ahşap Minberler, Kitabeleri ve Tarihçeleri”, Vakıflar Dergisi, V, Ankara: 23-77.

ÖZGÜÇ, Tahsin (1965), “Monuments of The Period of Taşkınpaşa's Principality”, Attı Del Secondo Congresso Internazlonale Dı Arte Turca, Venezia 1963, Napoli: 197-201.

ÖZKARCI, Mehmet (2001), “Sinop’ta Candaroğulları Beyliği Dönemi Sandukaları”, Prof. Dr. Zafer Bayburtluoğlu Armağanı-Sanat Yazıları, Kayseri: 435-461.

SCHİMMEL, Annemarie (2000), Sayıların Gizemi, İstanbul.

ŞİKARİ (2005), Karamanname Zamanın Kahramanı Karamaniler’in Tarihi, Haz. Metin Sözen ve Necdet Sakaoğlu, İstanbul.

TUNCER, Orhan Cezmi (1991), Anadolu Kümbetleri 2, Ankara.

ULUÇAM, Abdüsselam (2000), Eski Erciş-Çelebibağı Mezarlığı ve Mezar Taşları, Ankara.

UYKUR, Ramazan (2003), Ürgüp Damsa Köyü Taşkınpaşa Külliyesi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.