CEMİL MERİÇ’E GÖRE MİLLİYETÇİLİK VE BİRLİKTE YAŞAM / NATIONALISM AND LIVING TOGETHER ACCORDING TO CEMIL MERIÇ

Öz

İslâm dünyasını 19. Yüzyıldan bu yana etkileyen, Cumhuriyet Türkiye’sinin de ideolojik temelini oluşturan bir kavram olarak milliyetçilik, her toplumun kendi özgün koşullarına göre biçimlenen bir düşünce tarzı olmuş, millet kavramına verilen anlama göre de sosyal bilim literatüründe farklı yorumlanmıştır. Kendisini “hayatını Türk irfanına adayan münzevi bir fikir işçisi” olarak tanıtan Cemil Meriç’e göre adeta bir din gibi toplumları etkisine alan milliyetçilik, “dar ve gerici bir şovenizmden, evrenselliğe açık, liberal ve ilerici bir yönelişe kadar, bir çok eğilimi kucaklayan esnek bir mefhum” dur ve  günümüzdeki kavgaların da sorumlusudur.

Bu çalışmada Cemil Meriç’ in milliyetçilik ve birlikte yaşam düşüncesinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu bağlamda tefekkür dünyasında, fikri gelişme aşamaları olarak da kabul edilebilecek sosyalizmden milliyetçiliğe, Osmanlıcılıktan İslamcılığa bir seyir izleyen Cemil Meriç’in, milliyetçilik ideolojisi ile ilgili düşünceleri, yayınlanmış eserlerinin tümü ve vefatından sonra kaleme alınmış eserleri incelenerek anlaşılmaya çalışılacaktır. Yerel, bölgesel ve küresel düzeyde yaşadığımız kaos ve çatışmada, “Milliyetçilik İdeolojisi”nin rolünün Cemil Meriç perspektifinden analiz edilmesinin, birlikte yaşamın kodlarını keşfetme ve içinde bulunduğumuz  süreci daha iyi anlamamıza katkı sağlayacağı düşünülmektedir.