SEYDİŞEHİR İLÇESİNİN KÖY ADLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME / A RESEARCH ABOUT VILLAGE NAMES IN SEYDİŞEHİR

Banu DURGUNAY

Öz


Özel adlar, dil biliminin çalışma alanlarından ad biliminin (onomastics) inceleme alanına girer. Özel adlar konusunda kişi adlarından sonra en çok ilgi çeken çalışma alanını yer ad bilimi (toponymy) oluşturur. Türkiye'de yer ad bilimi çalışmaları, boy adlarıyla kurulu yer adlarının incelenmesi (~etnotoponim) ile başlamıştır. Bununla beraber, yer adlarının yalnızca boy adları ile değil, aynı zamanda halk bilimi, tarih, arkeoloji, coğrafya, sosyoloji, antropoloji, jeoloji vb. alanlarla da ilgisi bulunmaktadır.

Bu çalışmada Konya'ya bağlı Seydişehir ilçesindeki köy adları üzerinde durulmuştur. Seydişehir köy adlarının üzerinde yapılan incelenme ve değerlendirmeler sonucunda, oldukça eski bir yerleşim yeri olan bölgede eski uygarlıklara bağlı adlandırmalar dikkati çekmiştir. Bölgenin, Türk kültüründe önemli bir yeri bulunan renklere bağlı adlandırmalar açısından da oldukça zengin veriler sunduğu gözlenmiştir. Çalışmada ilk önce Seydişehir'in tarihi ve köy adları hakkında kısa bilgiler verilmiş, daha sonra ilçedeki köy adları köken, yapı ve anlam bakımından sınıflandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler


Seydişehir, yer ad bilimi, köken bilgisi, anlam bilimi

Tam Metin:

PDF

Referanslar


AKAR, Ali (2006), "Renge Bağlı Yer Adlandırmalarında Muğla Örneği", Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(20), 57-63.

AMANOĞLU, Ebülfez (2010), "Orhon Yazıtlarındaki Bulak Boy İsmi ve Türk Tarihinde Yansımaları", Orhon Yazıtlarının Bulunuşundan 120 Yıl Sonra Türklük Bilimi ve 21. Yüzyıl Konulu 3. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu, 51-54.

ATALAY, Besim (1985). Divanü Lugât-it-Türk Tercümesi III. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

ATMACA, Emine ve Özlem AVCI (2017), "Antalya’nın Korkuteli İlçesinin Köy Adları Üzerine Bir İnceleme", 9. Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, Yayımlanmamış Sempozyum Bildirisi, Malatya.

BAHAR, Hasan (2015), "İlk Çağda Seydişehir", Konya Ansiklopedisi 8. Cilt, Konya: Konya Kültür A. Ş. Yayınları.

BAŞKAN, Özcan (1970), "Türkiye Köy Adları Üzerine Bir Deneme", TDAY-Belleten, 237-251.

BAYSUN, M. Cavid (1979), "Murad IV", İslam Ansiklopedisi 8. Cilt, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.

BELKE, Klaus (1984), Tabula Imperii Byzantini Band 4: Galatien und Lykaonien, Wien: Österreichhischen Akademie der Wissenschaften.

BOZYİĞİT, Süzan (2005), "Seydişehir İlçesinin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası", Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.

CEYHAN, Özlem (2012), Göçi-yi Kebir Kazası Vakıf Eserleri, Konya: Çizgi Yayınevi.

ÇAĞBAYIR, Yaşar (2007), Orhun Yazıtlarından Günümüze Türkiye Türkçesinin Söz Varlığı: Ötüken Türkçe Sözlük (5 Cilt), İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2007.

DEĞERLİ, Ayşe (2013), Seydişehir: Fiziki ve Sosyoekonomik Yapı (1305-1920), Konya: Çizgi Yayınevi.

DİNÇ, Abdurrahman ve Süzan BOZYİĞİT (2015), "Seydişehir", Konya Ansiklopedisi 8. Cilt, Konya: Konya Kültür A. Ş. Yayınları.

ERDOĞRU, Mehmet Akif (1993), "Beyşehir Sancağı İcmal Defteri", Belgeler, XIII(17): 117-138.

ERDOĞRU, Mehmet Akif (2003), Çavuş: Göller Bölgesinde Bir Kasaba, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.

ERDOĞRU, Mehmet Akif (2006), Osmanlı Yönetiminde Beyşehir Sancağı (1522-1584), İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayınları.

EREN, Hasan (1972), "Suğla", Türkoloji Dergisi, IV(1), 93-96.

EVLİYÂ ÇELEBİ (2012), Seyahatnāme, haz. Robert Dankoff, Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı, Zekeriya Kurşun, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

GÜL, Bülent. "Eski Türk Tarım Aletleri", Hacettepe Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2004.

GÜLENSOY, Tuncer (1998), "Anadolu Yer Adlarına Genel Bir Bakış", Prof. Dr. Dursun Yıldırım Armağanı, Ankara: 41-48.

HALAÇOĞLU, Yusuf (2009), Anadolu'da Aşiretler, Cemaatler, Oymaklar (1453-1650), Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

İNALCIK, Halil (1979), "Murad II", İslam Ansiklopedisi 8. Cilt, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.

KAYGISIZ, Mustafa (2016), Turgutoğulları: Orta Anadolunun Türkmen Beyliği. Konya, Çizgi Kitabevi.

KERİMOĞLU, Caner (2017), "Takısız Ad Tamlaması Tartışması ve Tür-Öbek İlişkisi", Dilbilgisi ve Dilbilim Yazıları, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.

KESİK, Muharrem (2004), "Mesud II", TDV İslam Ansiklopedisi 29. Cilt, 342-344.

KOMİSYON (1928), Son Teşkilat-ı Mülkiyede Köylerimizin Adları, İstanbul: Hilal Matbaası.

KOMİSYON (1946), Türkiye'de Meskûn Yerler Kılavuzu, Ankara.

KOMİSYON (1968), Köylerimiz: 1 Mart 1968'e Kadar, Ankara: Başbakanlık Basımevi.

KOMİSYON (1982), Köylerimiz 1981, Ankara: İçişleri Bakanlığı.

KOMİSYON (2009), Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

KOMİSYON (2009), XIII. Yüzyıldan Beri Türkiye Türkçesiyle Yazılmış Kitaplardan Toplanan Tanıklarıyla Tarama Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

KOMİSYON (2011), Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

KOMİSYON. Osmanlı Yer Adları 2: Anadolu, Karaman, Rum, Diyarbakır, Arap ve Zülkadriye Eyaletleri (1530-1556) (Şam ve Halep dahil). Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 2013.

KONONOV, Andrey Nikolayevic (2015), "Türk Lehçelerinde Renk Adlarının Semantiği", çev. Reshide Adzhumerova ve Emine Atmaca, Gazi Türkiyat, Güz 2015(17): 185-204.

KÜÇÜK, Salim (2010), "Eski Türk Kültüründe Renk Kavramı", Bilig. Yaz 2010(54): 185-210.

KURNAZ, Cemal (1991), Abdülkerim bin Şeyh Mûsa, Makâlât-ı Seyyid Hârûn, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

ORKUN, Hüseyin Namık (16 Mayıs 1946), "Konya Yer Adları". Ülkü Milli Kültür Dergisi, 10(112), 15.

ÖNDER, Mehmet (1986), Seydişehir Tarihi, Konya: Seydişehir Belediyesi Yayınları.

PRİTSAK, Omeljan (1977), "Karahanlılar". İslam Ansiklopedisi 6. Cilt. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.

SEVİN, Veli (2016), Anadolu'nun Tarihi Coğrafyası I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.

STERRET, John Robert Sitlington (1888), The Wolfe Expedition to Asia Minor, Boston: Damrell and Upham.

SÜMER, Faruk (2016), Oğuzlar: Tarihleri, Boy Teşkilatı, Destanları, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.

ŞAHİN, İbrahim (2007), "Türk Yer Adlarının yapısı Üzerine". A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. (32). Erzurum: 1-14.

ŞAHİN, İbrahim (2015), Adbilim. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.

ŞENEL, Mustafa (2013), Elazığ İli Yer Adları Üzerinde Bir İnceleme, Elazığ: Manas Yayıncılık.

TEKİN, Talat (2017), Irk Bitig, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

TÜRKAY, Cevdet (2012), Osmanlı İmparatorluğu'nda Oymak, Aşiret ve Cemaatler, İstanbul: İşaret Yayınları.

USLU, Fatih (2015), Sosyolojik Bir Alan Araştırması Bozahmetli Yörük Aşireti, Konya, Çizgi Yayınları.

UMAR, Bilge (1993), Türkiye'deki Tarihsel Yer Adları, İstanbul: İnkılap Yayınevi.

UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı (1979), "Murad I", İslam Ansiklopedisi 8. Cilt, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.

ÜÇER, S. Sırrı ve M. Mes'ud KOMAN (1945), Konya İli Köy ve Yer Adları Üzerinde Bir Deneme, Konya: Konya Halkevi Tarih, Müze Komitesi Yayınları.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.