E-postama gönder TÜRK DÜNYASI HAYVAN MASALLARINDA TESPİT EDİLEN DEĞERLER / VALUES ESTABLISHED IN THE FABLES OF THE TURKISH WORLD
Öz
Masallar, insanın yaşadığı dünyada ufkunu ve hayal dünyasını zenginleştiren, yaratıcı bir birey olmasına yardımcı olan, çocuğun doğumuyla tanıştığı bir edebi türdür. Masallar yoluyla birey farklı dünyaların kapılarını aralar ve yeni şeyler öğrenip keşfetmeye başlar. Bir varmış bir yokmuş ile aralanan masal dünyası bireyin bazı temel değerleri kazanmasında önemli bir role sahiptir. Çocuklar tarafından sevilen, çocuğun merak ve keşfetme güdüsünü harekete geçiren masallar; çocukta empati kurmayı, yaşadığı dünyayı tanımayı, ele aldığı konularla çocuklara temel değerlerin aşılanmasında önemli bir araçtır.
Bu çalışmanın amacı, Türk dünyasından tespit edilen hayvan masallarında yer alan değerleri tespit etmektir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği bu çalışmada veri toplama amacıyla doküman analizi tekniğinden faydalanılmıştır. Araştırmada, Ali Berat Alptekin’in "Hayvan Masalları" ve Nedim Bakırcı'nın "Türk Dünyası Coğrafyasında Tespit Edilmiş Hayvan Masalları Üzerinde Bir İnceleme", adlı eserlerinde Türk dünyasının farklı coğrafyalarında tespit edilmiş hayvan masallarında yer alan değerler Schwartz Değerler Ölçeği’ne göre sınıflandırılmış ve kullanım sıklığını tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda bahsi geçen masallarda güç, güvenlik, evrensellik, başarı, geleneksellik, yardımseverlik, uyma, uyarılma, özyönelim değerlerine yer verildiği; hazcılık değerine yer verilmediği tespit edilmiştir. Yardımseverlik değerinin yoğun bir şekilde işlendiği saptanmıştır. Geçmişle bağ kurmamızı ve geleceğe değerlerimizi aktarmamız açısından masalların gücü önem teşkil etmektedir. Özellikle küçük yaş gruplarında temel değerlerin aktarımında kullanılan hayvan masallarının bu hususta bir araç niteliğine sahip olduğunu görmekteyiz.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
AĞAKAY, Mehmet Ali (1955). Türkçe Sözlük. (Haz: Nurettin Artam, Hasan Eren, Samim Sinanoğlu), Ankara: Yeni Matbaa.
AİSOPOS (1974). Aisopos Masalları. (Çev. Nurullah Ataç), İstanbul: Hürriyet Yay.
AİSOPOS (1976). Ezop Masalları. (Çev. Orhan Vedat Sevinçli), İstanbul: Hürriyet Yay.
AKKAYA, Nevin (2014). "Keloğlan Masallarında Yer Alan Değerlerin İncelenmesi." Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2: 312-324.
ALPTEKİN, Ali Berat (2010). Hayvan Masalları. Ankara: Akçağ Yay.
BAKIRCI, Nedim (2004). Türk Dünyası Coğrafyasında Tespit Edilmiş Hayvan Masalları Üzerine Bir İnceleme. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış doktora tezi).
BEYDABA (1975). Filozof Beydaba Kelile ve Dinme. (Çev. Ömer Rıza Doğrul). İstanbul: Toker Yayınevi.
Büyük Larousse (1992). C.15. İstanbul.
ÇETİN, Şaban (2004). "Değişen Değerler ve Eğitim." Milli Eğitim Dergisi, 10 (2):161.
DOĞAN, Mehmet (1994). Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Bahar Yay.
ERDEM, Ali Rıza (2003). "Üniversite Kültüründe Önemli Bir Unsur: Değerler." Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4): 55-72.
GÜNGÖR, Erol (1998). Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar. İstanbul Üniversitesi: Ötüken Yay.
KALE, Nefise. (2007). “Nasıl Bir Değerler Eğitimi?”, Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu, (26-28 Kasım 2004), İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
KAYA, Burcu (2013). Kazak Hayvan Masalları Üzerine Bir İnceleme, Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).
KIZILÇELİK, Sezgin-Yaşar Ertem (1994). Açıklamalı Sosyoloji Terimler Sözlüğü. Ankara: Atilla Kitabevi.
LA FONTAİNE (1975). La Fontaine Bütün Masallar. (Çev. Sabahattin Eyuboğlu), İstanbul: Cem Yayınevi.
LA FONTAİNE (1976). Bütünüyle La Fontaine Masalları. (Çev. Nükte Uğurel, Seyit Kemal Karaalioğlu, Nevzat Kızılcan), İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevi.
MEB (2006). Türkçe Öğretimi Programı. (6–8. sınıflar) 06. 05. 2017 tarihinde http://www.meb.gov.tr adresinden alınmıştır.
MENGÜŞOĞLU, Takiyettin (1983). Felsefeye Giriş. Ankara: Remzi Kitabevi.
ÖZDEMİR, Mehmet -GÖÇEN, Gökçen (2014). "Ahmet Midhat Efendi ve Felâtun Bey İle Rakım Efendi Romanında Değerler Eğitimi." Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research, 7(31): 215-240.
ÖZDEMİR, Mehmet-YILDIRIM KARAKAŞ, Özge (2015). "Ahmet Mithat Efendi’nin Çengi Romanında Aile İçi Eğitim ve Öne Çıkan Değerler." Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi, 4 (11): 254-276.
ÖZENSEL, Ertan (2003). "Sosyolojik Bir Olgu Olarak Değer". Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3): 217-239.
Özkan, Recep (2010). "Türk Eğitim Sisteminde Himayeci Değerler: İlköğretim Ders Kitapları Örneği". Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1): 1224-1241.
PÜSKÜLLÜOĞLU, Ali (1995). Türkçe Sözlük. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
SCHWARTZ, Shalom H. (1992). "Universals İn The Content And Structure Of Values: Theory And Empirical Tests İn 20 Countries." Ed. M. Zanna. Advances İn Experimental Social Psychology, New York: Academic Pres. (25): 1-65.
ŞİMŞEK, Hasan-YILDIRIM, Ali (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yay.
THEODORSON, George A. ve THEODORSON, Achilles (1979). A modern Dictionary of Sociology. Newyork: Barnes ve Noble.
Türk Ansiklopedisi (1971) C. 19, Ankara.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1979). C. 3. İstanbul: Dergah Yay.
Türkçe Sözlük (1998). Türk Dil Kurumu Yayınları. Ankara.
YEŞİL, Rüştü-AYDIN, Davut (2007)."Demokratik Değerlerin Eğitiminde Yöntem ve Zamanlama". Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, (2): 65-84.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.