TÜRK-YUNAN MÜBADELESİ’NE POETİK BİR BAKIŞ: SÜREYYA BERFE’DEN “YORGO SEFERİS’E İSKELE IŞIKLARI” / A POETIC VIEW OF TURKISH - GREEK POPULATION EXCHANGE: "ISKELE LIGHTS TO GIORGOS SEFERIS" FROM SÜREYYA BERFE

Macit BALIK

Öz


Türkiye ile Yunanistan arasında tarih boyunca öne çıkan karmaşık meselelerden biri hiç şüphesiz mübadeledir. Siyasal ve tarihsel açıdan farklı bakış açıları olmakla birlikte bu sorun, her iki taraf için de özünde trajiktir. Genellikle siyasi polemiklere konu olan zorunlu göç, birçok romana konu olmuşsa da Türk şiirinde nadiren karşılık bulan temalar arasındadır. Çağdaş Türk şairlerinden Süreyya Berfe (d. 1943) ünlü Yunan şairi Yorgo Seferis’e (1900-1971) ve onun şahsında zorunlu göçe maruz kalmış tüm insanlara “Yorgo Seferis’e İskele Işıkları” başlıklı uzun bir şiir ithaf ederek mübadele temasını işlemiştir. Otuz yedi bölümden oluşan bu uzun şiirde kendisi gibi göç etmek zorunda bırakılmış insanların mazilerini, hatıralarını, nostalji duygularını onlarla ruh akrabalığı kurarak şiire taşımıştır.  Bu yazıda Türkiye ve Yunanistan arasında gerçekleşen zorunlu göçlerin tarihi,  sosyolojik ve politik angajmanlardan uzak bir şekilde, insani ve trajik yönleriyle şiire nasıl yansıdığı tespit edilecektir.


Anahtar Kelimeler


Nüfus mübadelesi, şiir, nostalji, Yorgo Seferis, Süreyya Berfe

Tam Metin:

PDF

Referanslar


Alpay, N. (2015). Seferis kardeşliği. Enver Ercan, (Ed.), Gün Ola’dan Seferis’e Süreyya Berfe içinde (s. 197-198). İstanbul: TÜYAP Yayınları.

Berfe, S. (2008). Çıkrık. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Berfe, S. (2009). Kalfa - Toplu şiirler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Berfe, S. (2010). Seferis ile üvez. İstanbul: Metis Yayınları.

Brah, A. (1996). Cartopraphies of diaspora. New York: Routledge.

Çınar, A. (2015). Bulutlar geçiyor, martılar uçuyor, foklar söylüyor; o yazıyor”. (Söyleşi). Enver Ercan, (Ed.), Gün Ola’dan Seferis’e Süreyya Berfe içinde (s. 27-34). İstanbul: TÜYAP Yayınları.

Davis, J. M. (2012). George Seferis. Rosemary M. Canfield Reisman, (Ed.), Critical survey of poetry- Greek poets içinde (s. 189-196), Ipswich, Massachusetts: Salem Press A Division of EBSCO Publishing.

Efiloğlu, A. (2011). 1914 Osmanlı-Yunan nüfus mübadelesi girişimi: İttihat ve Terakki’nin ve Yunanistan’ın mübadele politikaları. Tarih ve Toplum Yeni Yaklaşımlar. 12, 47-70.

Kâzım, M. (2015). İnsan yalnız olduğunu sanıyor. (Söyleşi). Enver Ercan, (Ed.), Gün Ola’dan Seferis’e Süreyya Berfe içinde (s. 167-175). İstanbul: TÜYAP Yayınları.

Kâzım, M. (2017). “Süreyya Berfe’den Çıkrık”. http://www.haber7.com/kultur/ haber/316215-sureyya-berfeden-cikrik.

Koçak, O. (2012). Kopuk zincir. İstanbul: Metis Yayınları.

McClennen, S. A. (2004). The dialectics of exile-nation, time, language, space in Hispanic literatures. Indiana: Purdue University Press.

McKeown, A. (2004). Global migration, 1846-1940 author(s). Journal of World History. 15, 2, 155-189.

Mourelos, Y. G. (1985) The 1914 persecutions and the first attempt at an exchange of minorities between Greece and Turkey. Balkan Studies. 26, 2, 394-395.

Smith, S. (2006). An inkwell of pen names. USA: Xlibris Corporation.

Sofroniou, A. (2012). Social sciences and philology. https://books.google.com.tr/books?id= QYgXCgAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=Social+Sciences+and+Philology&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwiw95i4ksvvAhVSkMMKHfmvAPgQ6AEwAHoECAMQAg#v=onepage&q=Social%20Sciences%20and%20Philology&f=false

Stelaku, V. (2007). Alan, mekân ve kimlik, Kapadokyalı iki Rum grubunun yerleşiminde bellek ve din. Rene Hircson (Ed.), Egeyi geçerken: 1923 Türk Yunan zorunlu nüfus mübadelesi (E. Altınay-M. Tekin, Çev.), içinde (s. 271-290), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Tekin, S. (2015). Bir İzmir sevdalısı: Yorgo Seferis. Sanat Karavanı. 13 Kasım 2015, https://sanatkaravani.com/bir-izmir-sevdalisi-yorgo-seferis/.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.