UYUMSUZLUK TEORİSİ BAĞLAMINDA MİRZA ELEKBER SABİR’İN QORXURAM ADLI ŞİİRİ ÜZERİNE BİR İNCELEME / A RESEARCH ON MIRZA ELEKBER SABIR'S POEM QORHURAM IN THE CONTEXT OF THE DISSONANCE THEORY

Öz

Temelde insanı güldürmeyi amaçlayan mizahi ürünler, gerek sosyal gerekse kişisel olayların etkisi ile vücut bulmuş edebî yapıtlardır. Güldürme, alay ve hiciv gibi çeşitli işlevleri ortaya koyan mizah, sosyal hayatın yazınsal ürünlere yansımış şeklidir. Hemen hemen bütün edebiyat yapıtlarında karşımıza çıkan mizahi unsurlar, Türk edebiyatının muhtevasında da geniş yer tutmaktadır. Doğrudan ya da dolaylı olarak birçok değişime maruz kalmış ve her seferinde yeni bir kültür aşamasının katlarını aşmış olan toplum, mevcut şartlara ve psikolojik amillere göre mizahi üslubu; çeşitli anlatı türlerinde teşekkül ettirmiştir. 20. yüzyıl Azerbaycan Türk edebiyatının temsilcilerinden biri olan Mirza Elekber Sabir, ele alacağımız Qorxuram adlı şiirinde uyumsuzluk unsurlarını bir araya getirerek poetik düzlemde mizahi teorinin en güzel örneklerinden birini vücuda getirmiştir. Makalede, toplumsal sorunları satirik bir üslupla ele alan Mirza Elekber Sabir’in Qorxuram adlı şiiri, bir mizah teorisi olan uyumsuzluk bağlamında ele alınacak ve bu teori ekseninde açıklanmaya çalışılacaktır.