Seyf b. Muhammed Yakûb el-Herevî’nin Târîhnâme-i Herât Adlı Eserin Muhtevasına Dair Bir Değerlendirme / An Evaluation of the Content of Seyf bin Muhammed Yakûb el-Herevî's Work Named Târîhnâme-i Herât

Öz

Bulunduğu konum itibariyle Güneybatı Asya’da önemli bir konumda yer alan Afganistan siyasi, ekonomik, askeri ve göç yolları üzerinde yer alması ile tarihin her döneminde dikkatleri üzerine çeken bir coğrafya olmuş ve tarih boyunca pek çok hâkimiyet tarafından kontrol altına alınmıştır. Afganistan’ın doğu-batı ve kuzey-güney ekseninde bağlantısını sağlayan, insanlık tarihi kadar kadim bir geçmişe sahip olan zengin Herirud Vadisinin topraklarında kurulan Herat şehri ise bu coğrafyanın kaderinin şekillendiği bir nokta olmuştur. Pek çok hâkimiyetin kurulduğu ve kendi medeniyetlerinden izler bıraktığı Herat şehrine dair pek çok müellif buraya dair eserler meydana getirirken bu şehrin tarihine ışık tutan ana kaynaklardan biri de Seyf b. Muhammed b. Yakup el-Herevi tarafından kaleme alınan Tarihname-yi Herat adlı eserdir. Toplamda 828 sayfadan oluşan bu eser Gulam Rıza Tebatebayi Mecid tarafından tashih edilmiş olup, İntişarat-ı Asatir tarafından da h.1383 tarihinde birinci, h.1385’te de ikinci baskısı yapılmıştır. Farsça kaleme alınan ve Herat tarihinin en eski kaynaklarından olan Tarihname-yi Herat bu şehrin tarihinin bilinmeyen yönleri ile birlikte bölgede vuku bulan siyasi, sosyal ve kültürel hususlara da ışık tutmaktadır. Çalışmamızda Tarihname-yi Herat adlı eserin içerik ve muhtevasına dair değerlendirmeler yapılacaktır.