İmparatorluktan Cumhuriyete Toplum ve Ekonominin Dönüşümü ve Merkezileşmenin Dinamikleri

Öz

Bu çalışmada Osmanlıda başlayan modernleşme girişimlerinin temel karakteristikleri, merkezi
otoritenin kendini yenileme biçimi ve toplum ile devlet arasındaki ilişkiler açısından ele alınmaktadır.
Modernleşme, İmparatorluğun güç kaybetmesi karşısında askeri ve idari alanda ortaya çıkmış,
bu doğrultudaki yetkeci ve bürokratik düzenlemelerle devletin merkeziyetçiliği pekiştirilmiştir. Osmanlıda
gerçekleştirilen reformlar merkeziyetçi devletin yeniden yapılandırılmasıyla sınırlı kalırken,
Cumhuriyetle birlikte bağımsız bir ulus yaratma çabaları toplumsal ve kültürel alanda hakim olan
değerleri dönüştürmeyi amaçlamıştır. Osmanlıdan Cumhuriyete dönüşüm ve merkezileşmenin
dinamiğinde iki temel amaç belirleyici konumdadır: ekonomik ve askeri üstünlükleriyle ülkeyi egemenliği
altına almaya çalışan dış güçlere karşı devleti güçlendirmek ve kendiliğinden dönüşmeyen
toplumsal ve kültürel yapıyı yetkeci bir değişim tasarımıyla dönüştürmek.