İşlevleri ve Özellikleri Bakımından Konya Menzilleri (XVII.-XVIII. Yüzyıllar)

Öz

Osmanlı Devleti’nde ulaşım ve haberleşme esnasında orduların, kervanların, ulakların ve devlet
görevlilerinin belirli bir mesafe kat ettikten sonra geceyi geçirmek, at değiştirmek veya
dinlenmek için konakladıkları yerlere menzil adı verilmiştir. Bu çalışmada, Konya ve çevresinde
kurulmuş olan Osmanlı menzilleri işlevleri bakımından, ‘menzilhâneler’, ‘askerî
menziller’ ve ‘hac menzilleri’ başlıkları altında incelenmiştir. Öncelikle menzillerin konumları,
birbirilerine olan uzaklıkları ve genel özellikleri ortaya konulmuştur. Daha sonra
menzilhânelerin gelir kaynakları, görevli kadrosu ve işlevleri hakkında, bölgesel verilerden
yola çıkılarak bazı güncel bilgiler sunulmuştur. Yine Konya menzilhânelerinden, muhtelif
zaman dilimlerinde, ulaklara verilen beygir ve sürücü sayıları belirtilerek bu birimlerden
asgarî düzeyde ne kadar faydalanıldığı gösterilmiştir. Menzilnâmelerdeki veriler kullanılmak
suretiyle de, askerî menziller ile hac menzillerinin yerlerinin tespiti ve tesisi açısından
hangi ölçütlerin önem taşıdığı vurgulanmaya çalışılmıştır.