Büyük Selçuklu Sultanı Meliksâh’ın Suriye, Filistin, Mısır Politikası ve Türkmen Beyi Atsız

Öz

1040 yılında Horasan’da kendi devletlerini (Büyük Selçuklu Devleti) kurup, kısa sürede
İran ve Irak topraklarına hükmeden Selçuklu beylerinin önünde, iki önemli dış politika
hedefi olmuştur. Bunlardan biri Anadolu’yu fethederek, Türklüğe ve İslâmiyete yeni bir
yurt kazandırmak, diğeri ise Suriye, Filistin ve Mısır’ı fethederek, İslâm dünyasının
siyasî birliğini sağlamaktı. Suriye, Filistin ve Mısır’ın fethi meselesi hem Sultan Tuğrul Bey
hem de Sultan Alp Arslan tarafından ele alınmıştır. Fakat, her iki sultan da önlerine
çıkan engeller yüzünden bu teşebbüslerini ertelemek zorunda kalmışlardır. Bu ülkelerden
Güney Suriye ve Filistin, ancak Sultan Melikşâh zamanında, Türkmen Beyi Atsız tarafından
fethedilebilmiştir. “Melikü’l-Mu’azzam” (Büyük hükümdar) unvanını alan Atsız, bu
ülkelerde Büyük Selçuklu Devletine bağlı bir Türkmen Beyliği oluşturmuştur. Atsız,
Mısır’ı da alarak faaliyetini tamamlamak istediyse de, bu teşebbüsünde başarılı olamamıştır.
Dolayısıyla, Büyük Selçuklu sultanlarının Suriye, Filistin ve Mısır politikalarında
ancak kısmen başarı sağlanabilmiştir.