I.Abdülhamit’in Şehzadelerinin Bed’-i Besmele Törenini Anlatan Enderûnlu Fâzıl’ın Sûrnâme-i Şehriyâr’ı Üzerine

Öz

Bed’-i Besmele, “Besmele’ye başlamak” anlamına gelir. Osmanlı Devleti’nde çocuklar dört
veya beş yaşına geldiklerinde ilk mektebe, bugünkü karşılığı ile ilkokula başlarken düzenlenen
törene “Bed’-i Besmele/Bed’-i Besmele Cemiyeti” veya tören sırasında okunan dualara “âmîn”
denildiği için “Âmîn alayı” adı verilmiştir. Türk kültürünün zenginliklerinden biri olan Bed’-
i Besmele töreni, günümüzdeki okuma bayramlarına benzer bir fonksiyona sahiptir. Bu makalede,
18.yüzyılda Enderunlu Fâzıl tarafından kaleme alınmış Sûrnâme-i Şehriyâr adlı eserden
hareketle, I.Abdülhamit’in şehzadeleri Mustafa ve Süleyman’ın Bed’-i Besmele törenleri üzerinde
durulmuştur. Makalenin sonunda, eserin Ali Emiri Millet Kütüphanesi’nde bulunan
tek nüshasının tıpkıbasımı ve çeviri yazısı karşılıklı olarak verilmiştir.