Cemiyet-i Matbuat-ı Osmaniye: Kuruluşu ve Basında Tartışmalar

Öz

Basın tarihimizdeki ilk basın meslek kuruluşu girişimi olan Cemiyeti Matbuat-ı Osmaniye’nin
temeli, basının yalnızca yeni gazete ve dergilerle değil alışılmamış bir görüş ve yazar çeşitliliğiyle
karşılaştığı bir dönemde atılmıştır. Yeni dönemin ilk günlerinde atılan bu adım, ani değişimin
yarattığı ruh halini ve oluşturduğu baskıyı karakterize eder. Cemiyet, hem gazetecilerin
mesleklerini icra ederken uymaları gereken kuralları belirlemesi hem de basın özgürlüğünü
korurken bu özgürlüklerden kaynaklanabilecek olumsuz sonuçları gidermeyi amaçlayan bir tür
özdenetim sistemi getirmesi açısından önemli bir girişimdir. Niteliksel tarihsel tasarım karakterini
taşıyan çalışma, Türk basın tarihinde önemli bir yeri olan girişimi, Osmanlı basının
durumuyla ilgili tartışmalar ışığında bütünlüklü olarak incelenmeyi amaçlamaktadır.