Konya Kaşık Havalarının Usul, Makam ve Ayak Yönünden İncelenmesi

Öz

Türk Halk Müziği’nin bir türü olarak karşımıza çıkan kaşık havaları, Konya’da geleneksel
bir muhafazakârlık ve Mevleviliğin de etkisiyle yaygın bir musiki anlayışı olmasına
karşın, halkın eğlence aracı olarak sürekliliğini sürdürmüş ve günümüze kadar ulaşmıştır.
Bu çalışmada, Konya’nın geleneksel müzik ve eğlence kültürü hakkında genel bilgiler
verilmiş bu çerçevede geleneksel eğlence kültürünün öğelerinden biri olan kaşık
havaları; usul, makam ve ayak yönünden incelenmiştir. Verilere, betimsel araştırma
yöntemlerinden literatür taraması ile ulaşılmıştır. Çalışmanın kapsamını, TRT müzik
dairesi bünyesindeki Türk Halk Müziği notalarından seçilen 10 adet Konya türküsü
oluşturmuştur. Sonuç olarak, türkülerin çoğunun makam karşılıklarıyla uyuşmadıkları,
sadece benzerlik gösterdikleri görülmüştür. Farklı dizi kullanan birçok türkünün tek bir
ayak ismiyle ifade edildiği, mevcut ayakların türkülerin sınıflandırılmasında yetersiz ve
belirsiz kaldığı saptanmıştır. Çalışmanın sonucunda, Konya Kaşık Havalarının dolayısıyla
da Türk Halk Müziği teorisinin kendine özgü özellikleriyle tekrar ele alınıp araştırılması
ve yapılandırılması gerekliliği ortaya çıkmıştır.