TÜRKİYE SELÇUKLU TARİHİNİN AKIŞINI DEĞİŞTİREN VE ANADOLU’NUN KADERİNİ BELİRLEYEN SAVAŞ: KÖSEDAĞ BOZGUNU

Öz

Türkiye Selçuklu Devletinde çözülme ve çöküş süreci, Sultan II. Gıyâseddîn Keyhüsrev’in kısa saltanat döneminde (1237-1246) başlamıştır. Bu sürecin başlamasında, devletin iç ve dış politikasını etkileyen üç büyük tarihî olay başlıca rol oynamıştır. Bunların ilki, devlet adamı Sadeddîn Köpek’in Selçuklu iktidarını ele geçirme teşebbüsüdür. İkincisi, bir halk bilgesi olan Baba İlyas Horasanî’nin Selçuklu hanedanına son verip yerini almak üzere Türkmenleri ayaklandırmasıdır. Üçüncüsü ise, Türk tarihinin akışını değiştiren ve Türkiye Selçuklu Devletinin kaderini belirleyen Kösedağ savaşıdır (1243). Bilindiği gibi, bu savaş, Moğol istilâsını durdurmak amacıyla yapılmıştır. Fakat bu savaş, Selçuklu öncü birliklerinin Moğol ordusu karşısında ağır bir şekilde bozgunu, başta Sultan Keyhüsrev olmak üzere bütün Selçuklu komutanları ile asıl Selçuklu ordusunun savaşa girmeden utanç verici bir şekilde kaçmasıyla sonuçlanmıştır. Bu kaçışın bedeli ise, Anadolu’nun istilâsı ile Türkiye Selçuklu Devletinin, bir daha kurtulmamak üzere Moğol hâkimiyeti altına girmek şeklinde olmuştur. Biz bu makalemizde, bu tarihî olayı, Türk tarihinin akışına etkisi bakımından incelemeye ve değerlendirmeye çalıştık.