TAYYÂR-ZÂDE ATÂ’NIN KAYIP ESERİ: FÜLKÜ’L-ME‘ÂNÎ FÎ MEDÎHİ’S-SULTÂNÎ / TAYYÂR-ZÂDE ATÂ’S MISSING WORK: FÜLKÜ’L-ME‘ÂNÎ FÎ MEDÎHİ’S-SULTÂNÎ

Öz

Tayyâr-zâde Atâ, biyografik kaynakların verdiği bilgiye göre H. 1225 (M. 1810/1811) tarihinde İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Küçük yaşta eğitimine başlamış, memuriyet hayatına atılmış, devrinde pek çok farklı kurum ve makamda görev yapmış önemli bir isimdir. Dedesi, babası ve kendisi uzun yıllar saray ve Enderun hizmetinde bulunmuşlardır. Bu sebeple Enderun hakkında fazlaca bir bilgiye sahiptir. Bu birikimin neticesinde Enderun ile ilgili geniş bilgi içeren tarih kitaplarından birini, Tarih-i Atâ’yı kaleme almıştır. Bu eser önemli bir tarih kitabı olup özellikle 4. ve 5. ciltleri Türk Edebiyatı açısından da önem arz eder. Daha çok bu tarih kitabıyla bilinen Tayyâr-zâde, bir de Divan sahibidir. Yazarın, kaynaklarda adı geçmekle birlikte bu çalışmaya kadar kayıp olarak bilinen diğer bir eseri de Fülkü’l-Me‘ânî Fî Medîhi’s-Sultânî isimli, küçük hacimli müstakil kitapçığıdır. 143 beyitlik tek bir kasideden oluşan risale, devrin padişahı Sultan Abdülaziz’i methetmek için kaleme alınmıştır. Kaside içinde açıkça belirtilmese de okuyucuda, Atâ’nın yeni bir görev beklentisiyle bu kasideyi yazdığı ve padişaha sunduğu düşüncesi uyandırmaktadır.  Bu çalışmada Tayyâr-zâde Atâ ve eserleri hakkında kısaca bilgi verildikten sonra, Fülkü’l-Me‘ânî’nin incelemesi yapılacak ve kitabın tam metni verilecektir.