BABIÂLİ’DE HİZİP ÇATIŞMALARI: AHMED FEVZİ PAŞA’NIN OSMANLI DONANMASINI MISIR VALİSİNE TESLİMİ OLAYI / THE FACTION CONFLICTS AT THE SUBLIME PORTE: THE CASE OF AHMED FEVZİ PASHA’S SURRENDER OF OTTOMAN NAVY TO GOVERNOR OF EGYPT

Ahmet DÖNMEZ

Öz


Kaptan-ı Derya A. Fevzi Paşa, 1839 yılında gerçekleşen Nizip Savaşı ve ardından II. Mahmud’un vefatıyla birlikte, Osmanlı donanmasını Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa’ya teslim etti. Bu olayla ilgili mevcut literatürdeki bilgiler oldukça sınırlıdır. Babıâli’deki hizip çatışmalarının bir sonucu olarak gelişen söz konusu olay, yeni ortaya çıkarılan kaynaklarla göre burada ele alınmaktadır. Özellikle A. Fevzi Paşa’nın tercümanı Avidick’in İngiliz Millî Arşivi’nde tespit edilen ayrıntılı raporu esas alınarak hazırlanan bu çalışma, donanmanın Mısır valisine teslimi olayının nasıl ve hangi şartlarda gerçekleştiği konusunda önemli bilgiler ortaya koymaktadır. Başta Fransa olmak üzere Avrupa devletlerinin gelişmelerde nasıl bir rol oynadıkları yine burada gösterilmektedir.


Anahtar Kelimeler


A. Fevzi Paşa, Osmanlı donanması, Babıâli, Mehmed Ali Paşa

Tam Metin:

PDF

Referanslar


AHMET LÜTFİ EFENDİ, Vak’anüvîs Ahmet Lûtfî Efendi Tarihi, V-VI, (Yeni yazıya aktaran. Yücel Demirel), YKY, İstanbul 1999.

AKSAN, Virginia H., Kuşatılmış Bir İmparatorluk Osmanlı Harpleri (1700–1870), (Çev. Gül Çağalı Güven), İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2010.

AKŞİN, Sina, “1839'da Osmanlı Ülkesinde İdeolojik Ortam ve Osmanlı Devleti'nin Uluslararası Durumu”, M. Reşid Paşa ve Dönemi Semineri, TTK Yayınları, Ankara 1994, s. 5–12.

AKYILDIZ, Ali, “Sultan II. Mahmud’un Hastalığı ve Ölümü”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, 4, s. 49–84.

ANDERSON, Matthew S., Doğu Sorunu, (Çev. İdil Eser), YKY, İstanbul 2001.

ARMAOĞLU, Fahir, 19. Yüzyıl Siyasî Tarihi (1789–1914), TTK Yayınları, Ankara 1999.

ÇELİK, Yüksel, Şeyhü’l Vüzerâ Koca Hüsrev Paşa II. Mahmud Döneminin Perde Arkası, TTK Yayınları, Ankara 2013.

DÖNMEZ, Osmanlı Modernleşmesinde İngiliz Etkisi: Diplomasi ve Reform (1833–1841), Kitap Yayınları, İstanbul 2014.

HALEVY, Elie, A History Of The English People (1830–1841), (Çev. E. I. Watkin), T. Fisher Unwin Ltd., London 1927.

KAYNAR, Reşad, Mustafa Reşid Paşa ve Tanzimat, TTK Yayınları, Ankara 1954.

KUTLUOĞLU, M. Hanefi, Eqyptian Question (1831–1841), Eren Yayınları, İstanbul 1998.

MUSTAFA NURİ PAŞA, Netayic ül Vukuat, IV, (Sad. Neşet Çağatay), TTK Yayınları, Ankara 1992.

NAPİER, Charles, The War in Syria, II, John W. Parker, London 1842.

PURYEAR, John V., International Economics and Diplomacy in the Near East, Archon Books, California 1969.

RODKEY, F. Stanley, The Turco-Eqyptian Question in the Relations England, Fransa and Russia (1832–1841), The University of Illinois Press, Urbana 1924.

________, “Lord Palmerston and the Rejuvenation of Turkey, 1830–41”, The Journal of Modern History, I/4, The University of Chicago Press, Chicago 1929, s. 570–593.

ŞEREF, Abdurrahman, Tarih Söyleşileri (Müsahebe-i Tarihiye), (Sad. Mübeccel Nami Duru), Sucuoğlu Matbaası, İstanbul 1980.

JORGA, Nicolae, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, (Çev. Nilüfer Epçeli), V, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2005.

TEMPERLEY, Harold, England and the Near East: The Crimea, Longmans Green and Co., London 1936.

TUKİN, Cemal, Boğazlar Meselesi, Pan Yayınları, İstanbul 1999.

UFFORD, Letitia W., The Pasha, McFarland Company, North Carolina 2007.

UÇAROL, Rıfat, Siyasi Tarih (1789–2001), DR Yayınları, İstanbul 2008.

UZUNÇARŞILI, İsmail H., Osmanlı Devletinin Saray Teşkilâtı, TTK Yayınları, Ankara 1988.

WEBSTER, Charles, The Foreign Policy of Palmerston (1830–1841), II, G. Bell&Sons Ltd, London 1951.

YILDIZ, Gültekin, “Yeniçerisiz Tahta Çıkmak: Kadîm ve Cedîd Arasında Sultan Abdülmecid’in Cülûsu”, Türklük Araştırmaları Dergisi (Prof. Dr. Mücteba İlgürel’e Armağan II), 20, Marmara Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 339–353.

C. Gazeteler

Takvim-i Vekayi


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.