OSMANLI ARŞİVİ BELGELERİNE GÖRE OSMANLI-AVUSTRALYA İLİŞKİLERİ / OTTOMAN-AUSTRALIAN RELATIONSHIPS ACCORDING TO OTTOMAN ARCHIVAL DOCUMENTS

Mehmet TEMEL

Öz


Osmanlı-Avustralya ilişkilerinin tarihi, Suriye ve Lübnan bölgelerinden Avustralya’ya yönelik göçlerin yoğunlaştığı XIX. yüzyılın ikinci yarısına kadar uzanmaktadır. Osmanlı Devleti ve Avustralya yerel hükümetleri, göçleri önlemeye çalışmışlarsa da ada ülkede yaygın olarak yapılan gezdiricilik mesleğinin göçmenlere çekici gelmesi ve servet edinme hayalleri girişimlerin başarılı olmasını engellemiştir. Osmanlı Devleti, Avustralya’daki tüccar ve vatandaşlarının hak ve hukuklarını koruyabilmek için bu ülkenin bazı şehirlerinde konsolosluklar açmıştır. Avustralya’da bulunan endemik hayvan ve bitki türleri Osmanlı devlet adamlarının ilgisini çektiği için Osmanlı ülkesine getirme girişimlerinde bulunmuşlardır. Avustralya’daki Osmanlı yerleşimciler ve tüccarlar Balkan ve I. Dünya Savaşı yıllarında Osmanlı Devleti’ne nakdi yardım göndermişlerdir.

 

I. Dünya Savaşı’nda Anzak birlikleri içinde yer alan Avustralyalı askerlerin Gelibolu’daki serüveni, savaş sonrası ilişkileri de olumlu etkilemiş, Avustralyalı devlet adamlarıyla asker ailelerinin Gelibolu’daki anıt mezarları ziyaretleri iki ülke ilişkilerinin Cumhuriyet döneminde de artarak gelişmesini sağlamıştır. Bu çalışmada, Osmanlı-Avustralya ilişkilerinin ortaya çıkış, gelişme ve cumhuriyet dönemine uzanan süreci incelenmeye çalışılmıştır. 


Anahtar Kelimeler


Osmanlı Devleti, Avustralya, Göç, Gezdiricilik, Konsolosluk, Nakdi Yardım, Anzak, Gelibolu

Tam Metin:

PDF

Referanslar


A. Arşiv Belgeleri (Başbakanlık Osmanlı Arşivi)

BEO, (Bab-ı Ali Evrak Odası Evrakı), Dos. 848, no. 635331.

BEO, Dos. 2700, no. 202462.

BEO, Dos. 4118, no. 308792.

BEO, Dos. 4133, no. 309902, Lef. 1,2.

DH.MKT, (Dâhiliye Nezareti Mektubi Kalemi), Dos. 9, no. 1, Lef. 1,2,3.

DH.MKT, Dos. 1768, no. 95.

DH. MKT, Dos. 2163, no. 66.

DH.MKT, Dos.2564, no. 74.

HR.SFR.3, (Hariciye Nezareti Belgrad Sefareti), Dos. 310, no. 96.

HR.SFR.3, , Dos. 311, no. 28.

HR.SFR.3, Dos. 330, no. 30.

HR.SFR.3, Dos. 332, no, 79.

HR.SFR.3, Dos. 334, no. 15.

HR.SFR.3, Dos. 354, no. 18.

HR.SFR.3, Dos. 410, no. 32.

HR.SFR.3, Dos. 410, no. 103.

HR.SFR.3, Dos. 413, no. 48.

HR.SFR.3, Dos. 589, no, 15.

HR.SFR.3, Dos. 694, no. 10.

HR.SFR.3, Dos.695, no. 20.

HR.SFR.3, Dos. 695, no. 24.

HR.SFR.3, Dos. 695, no. 25.

HR.SFR.3, Dos. 695, no. 27.

HR.İM, (Hariciye Nezareti İstanbul Murahhaslığı), Dos. 238, no. 30, 45, 63.

HR.SFR.04, (Hariciye Nezareti Paris Sefareti), Dos. 361, no. 31.

HR.SFR.04, Dos. 814, no. 24.

HR.SYS, (Hariciye Nezareti Siyasi), Dos. 2202, no. 60.

HR.SYS, Dos. 2206, no. 57.

HR.SYS, Dos. 2209, no. 7.

HR.SYS, Dos. 2217, no. 11.

HR.SYS, Dos. 2218, no. 36.

HR.SYS, Dos. 2257, no. 41.

HR.SYS., Dos. 2421, no. 4.

HR.SYS, Dos. 2426, no. 29.

HR.TO (Hariciye Nezareti Tercüme Odası Evrakı), Dos. 66, no. 41.

HR.TO, Dos. 530, no. 29.

HR.TO, Dos. 533, no. 76.

İ.MBH, (İrade Mabeyn-i Hümayun), Dos. 10, no. 75.

İ.MBH, Dos. 11, no. 6.

İ.MBH, Dos. 13, no. 14.

Y.PRK.BŞK, (Yıldız Perakende Evrakı Başkitabet Dairesi Maruzatı), Dos. 69, no. 113.

Y.PRK.TŞF, (Yıldız Perakende Evrakı Teşrifat-ı Umumiye Dairesi), Dos. 7, no. 68.

B. Kitaplar

Ateş, Toktamış; Siyasal Tarih I, İstanbul, 1989.

Güran, Tevfik; İktisat Tarihi, İstanbul 1991.

Karatay, Baha Vefa; Mehmetçik ve Anzaklar, Ankara, 1987.

Kurat, Akdes Nimet; Türkiye ve Rusya, Ankara, 1990.

Mütercimler, Erol; Korkak Abdul’den Coni Türk’e Gelibolu, İstanbul, 2005.

Pamuk, Şevket; Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme (1820-1913), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1994.

Sönmezoğlu, Faruk; Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi, İstanbul, 2005.

Taşkıran, Cemalettin; Ana Ben Ölmedim I. Dünya Savaşında Türk Esirleri, İstanbul, 2001.

Temel, Mehmet; XIX. ve XX. Yüzyılda Osmanlı-Latin Amerika İlişkileri, İstanbul, 2004.

Tuncoku, Mete; Anzakların Kaleminden Mehmetçik Çanakkale 1915, Ankara, 2000.

C. Makaleler

Akça, Bayram; “Türk-Avustralya İlişkileri (1915-1970)”, Yeni Türkiye, Sayı 65, (Ocak-Şubat 2015), s. 636-643.

Geçer, Genç Osman; “Bosna-Hersek’ten Hilal-i Ahmer’e Maddî Yardımlar: Misbah Mecmuası Örneği (1912-1914), Türklük Bilimi Araştırmaları, Sayı, 31, (Bahar 2012), s. 99-110.

İnce, Nilgün; “Anzak Gözüyle Türk Askeri ve Atatürk”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı, 30, C.X, (Kasım 1994), s. 721-723.

Karpat, Kemal H. “The Ottoman Emigration to America, 1860-1914”, International Journal of Middle East Studies, Vol. 17, No. 2 (May 1985), s. 175-209.

Temel, Mehmet; “XIX. ve XX. Yüzyılın Başlarında Osmanlı Devleti ve Avrupa’dan Brezilya’ya Yönelik Göçler”, Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı, 2, (2009), s. 123-136.

Yılmaz, Abdurrahman; “Uluslararası Göç: Çeşitleri, Nedenleri ve Etkileri”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/2 (Winter 2014), p. 1685-1703.

Yılmaz, Gülgün; “Osmanlı Devleti’nin Katıldığı Uluslararası Tarım, Endüstri, Sanat Sergileri ve “İane Sergisi”, Sinan Genim’e Armağan Ma


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.