KIRGIZ TÜRKLERİNDE ÖLÜM VE ÖLÜM ÖNCESİ İNANIŞLAR / DEATH AND PRE-DEATH BELIEFS IN KYRGYZ TURKS

Ali ÜNAL

Öz


Türk dilli ve Türk soylu halkların kültüründe ölüm olgusunun geniş bir yer tuttuğu gözlemlenir. Bu anlamda Kırgız toplumunda da gerek geleneksel Türk inançlarının gerekse İslami kaide ve uygulamaların her alanda olduğu gibi ölüme bakış açısında da derin tesiri olduğu tespit edilir. İnsanın düşünce hayatında önemli bir konuma sahip olan Türk kültürünün mihenk taşlarından birini teşkil eden Kırgız toplumunda, ölüm olgusu ve bu bağlamda ortaya çıkan inanışların, halkın zihninde nasıl algılandığı merak konusudur. Bu bağlamda söz konusu çalışmada süreç içinde Kırgız toplumunun ölüm, ölüm olayının toplumdaki yeri, ölüm belirtileri, vasiyet, helalleşme, şehadet getirme âdet ve inançları üzerinde durularak haklın ölüm olayına yaklaşımı ortaya konmaya çalışılmıştır.


Anahtar Kelimeler


Kırgız, ölüm, inanış, kültür.

Tam Metin:

PDF

Referanslar


ABRAMZON, Saul (1999), Kırgız cana Kırgızstan Tarıhı Boyunça Tandalma Emgekter, Bişkek: Soros Fondu.

AKMATALİYEV, Amantur (2002), Kaada-Salt, Ürp-Adat, Adamdık Oñ-Ters Sapat, Bişkek.

AKMATALİYEV, Amantur (2000), Kırgızdın Köönörbös Döölöttörü, Bişkek: Şam.

ASKAROV, T. (1996), “Kökötöydün Kereezi cana Obrazduu Oy Cürürtüünün Eski Katmarluu Strukturası”, Manas Eposu cana Düynö Elderinin Epikalık Murası, Bişkek.

ATTOKUROV, Sabır (1997), Kırgız Etnografiyası, Bişkek.

CUMAGULOV, Acike (1995.12.01), “Tulparım menen Koşo Kömgülö”, Zaman Kırgızstan.

CUMAGULOV, Acike (1995.12.08), “Tulparım menen Koşo Kömgülö”, Zaman Kırgızstan.

CUSUPBEKOV, A. (1991), “Ata Dep Aytuu Kanday Sonun”, Kırgız Ayılı, No:1.

CUSUPOV, Keñeş (2001), Bayırkının İzderi, Bişkek.

İBRAGİMOV, Muhamed (2005), Kırgız Makal-Lakap Uçkun Sözdörü, Karabalta.

KAFESOĞLU, İbrahim (2002), “Eski Türk Dini”, Türkler Ansiklopedisi, c. III, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.

KALAFAT, Yaşar (1990), Doğu Anadolu’da Eski Türk İnançlarının İzleri, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları 112.

KARASAYEV, Husein (1995), Nakıl Sözdör, Bişkek: Şam.

KASIMBEKOV, T. (1999.03.02),“Ömür”, Kırgızstan Madanıyatı.

KEBEKOVA, Batma (2001), Kırgız Elinin Kaada-Salt Irları, Bişkek.

MURZAKMATOVA, Aygul (1997), Kırgız Etnografiyası, Narın.

SOLTONBEKOV, Berlik (2000), Kılımdardı Karıtkan Kırgızdardın Kaada-Salttarı, Bişkek.

ÜNAL, Ali (2010), Günümüz Kırgız Toplumunda Doğum-Ölüm Geleneği ve Bunun Tarihi İzleri (Narın Bölgesi Örneği), Bişkek: Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.