OĞUZNÂME, SELÇUKNÂME VE MELİKNÂME’YE GÖRE SELÇUKLU HANEDANI’NIN MENŞEİ / GENESIS OF SELJUK DYNASTY ACCORDING TO THE OGHUZ-NAMA, SELJUK-NAMA AND MULK-NAMA

Öz

Türk tarihinin mühim evrelerinden birini işgal eden Selçuklular (1029-1157), tarih sahnesine çıktıkları XI. asrın ortalarından itibaren, yaklaşık bir asır içinde İslam coğrafyasının tamamına yakınını kendi idareleri altında birleştirerek, bu asrın bir “Türk asrı” olmasını sağladılar. Oğuz-Türkmen geleneğinin bir temsilcisi olan ve tarihi kaynakların Kınık Boyu’na mensubiyetleri hususunda görüş birliği içinde oldukları Selçuklu Hanedanı’nın erken dönem tarihleri hakkında ise yeterli derecede malumat bulunmamaktadır. Bu sebeple Selçukîlerin Oğuz-Türkmen geleneğindeki yeri ve kurdukları devletin hangi membalardan beslendiği hususu tartışmalara neden olmuştur. Her ne kadar Selçukluların kuruluş evresine dair elde bulunan tarihi dokümanlar Oğuz geleneğine işaret etse de, geç dönem kaynaklarda Selçuklu Hanedanı’nı Afrasiyab’a bağlayan şecerelerin bulunuyor olması kafa karışıklığına neden olmaktadır.

                Biz bu çalışmada genelde Türk tarihinin, özelde ise Selçuklu tarihinin ana kaynakları durumunda olan Oğuznâme, Selçuknâme ve Meliknâmeler ışığında Selçuklu Hanedanı’nın menşeine açıklık getirmeye çalışacağız.