SERVET MAHLASLI BİR ŞAİRE MÂL EDİLEN MANZUM BİR HAC SEYÂHATNÂMESİ

Öz

Kervanlarla hacca giden Osmanlı aydınları konakladıkları menziller ile hac ibadetleri hakkında bilgiler verdikleri, yolculuk izlenimlerini aktardıkları çeşitli eserler yazmışlardır. Manzum ya da mensur olabilen bu türden pek çok kitap Yazma eser kütüphanelerinde mevcuttur. Ankara Milli Kütüphanesi Adnan Ötüken İHK Koleksiyonu 06 Hk 2076/1 numarada kayıtlı manzum bir hac seyahatnamesi vardır. Bu eser hakkında çağdaş ve tarihî kaynaklarda herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Yazma nüshada metnin sonunda yer alan kayıttan dolayı Servet mahlaslı bir şaire mâl edilmektedir. Fakat metinde herhangi bir isim ya da mahlas geçmemektedir. Dizelerdeki bazı anlatımlardan 16. yüzyılda yaşamış, Servet mahlaslı kadın bir sanatçı tarafından yazıldığı anlaşılmaktadır. Mesnevi nazım şekliyle yazılan eser 9 kıt’a ile 135 beyitten meydana gelmiştir. Nazım tekniği bakımından kusurlar barındıran bu seyahatname, Osmanlı coğrafyası hakkında bilgiler ile Türkçe deyim ve arkaik kelimeler ihtiva etmesi yönüyle önem taşımaktadır. Bu makalede hac seyahatnameleri hakkında kısaca malumat verilmiş, söz konusu hac seyahatnamesi hakkında çeşitli tartışmalarla elde edilen bilgiler sunulmuştur. Eserin şekil ve muhteva özelliklerinin incelenmesi neticesinde elde edilen sonuçlar verilmiş, çeviri yazılı metni ilim âlemine takdim edilmiştir.